Không phải công viên hay bãi đất trống nào ở Nhật bạn cũng có thể lôi bếp nướng ra nướng đồ ăn, và nếu các bạn có thói quen ngồi vỉa hè uống cốc trà đá hoặc nhậu với bạn bè thì sang Nhật bạn sẽ không có được trải nghiệm đó một cách thoải mái đâu. Công viên không phải nơi nướng đồ ăn Nếu các bạn sống ở Hà Nội và thường ghé thăm công viên Yên Sở chắc đã rất quen thuộc với hình ảnh người dân trải bạt ngồi chơi hoặc cắm trại trên những bãi đất trống và bên cạnh thì hiếm khi nào thiếu một cái bếp nướng. Tuy nhiên, nếu các bạn nghĩ rằng có thể làm điều tương tự ở Nhật thì xin hãy cẩn thận. Nhật Bản quy định rõ những khu vực được phép nướng đồ ăn. Thường thì công viên là nơi người dân tập thể dục, chơi thể thao, ngồi thư giãn bằng một chút đồ ăn nhẹ chứ không phải là nơi tụ tập nướng đồ ăn hay kéo loa ra hát karaoke. Trừ mùa hoa anh đào nở, khi đó ta hay gặp cảnh người người trải tấm nilon và vừa ăn uống vui vẻ vừa ngắm hoa anh đào nở rộ. Những khu vực được phép nướng đồ ăn thường là các địa điểm picnic nằm khá tách biệt với khu dân cư và phải đảm bản an toàn về việc thoát khói, phòng cháy chữa cháy. Có những cơ sở cho phép người sử dụng tự mang bếp đến nhưng cũng có những nơi cho thuê đồ dùng. Ngồi nhậu ở vỉa hè là vi phạm nếp sống Dân Việt Nam ta đặc thù sống bám đường phố. Chúng ta có quán nước vỉa hè, quán phở vỉa hè, quán nhậu vỉa hè. Nói chung mọi hoạt động của dân ta đều có thể làm trên vỉa hè. Bản thân tôi cũng là fan của một ly trà nóng kèm theo kẹo lạc vỉa hè. Tôi giữ nét văn hoá này sang tới Nhật. Còn nhớ một lần, sau khi mua một ly café và cái bánh bao từ cửa hàng tiện lợi, tôi có rủ anh bạn cùng lớp ra một góc vỉa hè ngồi nhâm nhi, nói chuyện phiếm. Chuyện tưởng như rất bình thường này của chúng tôi lại trở nên kỳ lạ trong mắt người Nhật. Ai đi qua cũng liếc nhìn chúng tôi rồi nói điều gì đó nhưng vì chưa hiểu nên bọn tôi cũng không thắc mắc quá nhiều. Dân Việt Nam ta đặc thù sống bám đường phố. Chúng ta có quán nước vỉa hè, quán phở vỉa hè, quán nhậu vỉa hè. Nói chung mọi hoạt động của dân ta đều có thể làm trên vỉa hè. Bản thân tôi cũng là fan của một ly trà nóng kèm theo kẹo lạc vỉa hè. Tôi giữ nét văn hoá này sang tới Nhật. Còn nhớ một lần, sau khi mua một ly café và cái bánh bao từ cửa hàng tiện lợi, tôi có rủ anh bạn cùng lớp ra một góc vỉa hè ngồi nhâm nhi, nói chuyện phiếm. Chuyện tưởng như rất bình thường này của chúng tôi lại trở nên kỳ lạ trong mắt người Nhật. Ai đi qua cũng liếc nhìn chúng tôi rồi nói điều gì đó nhưng vì chưa hiểu nên bọn tôi cũng không thắc mắc quá nhiều. Rồi mùa hoa anh đào tới. Trong lúc đi ngang qua công viên trung tâm thành phố Fukuoka, tôi có nhìn thấy một nhóm người Việt (họ treo cả cờ tổ quốc lên xe đạp) trải bạt ngồi uống bia ở một góc vỉa hè, hình như là trước cửa ngôi nhà mà họ đang sống. Rất nhiều người Nhật đi qua nhìn họ bằng ánh mắt ngạc nhiên, kèm theo chút ái ngại. Ở Nhật mà trải bạt ra trên vỉa hè để nhậu nhẹt là vi phạm nếp sống. Thật ra, vào mùa hoa anh đào nở, người Nhật có phong tục “Hanami” - tức là ngắm hoa. Họ cũng trải bạt dưới tán cây anh đào, ngồi ăn uống vui vẻ. Thế những trải bạt trên vỉa hè trước cửa nhà để ngồi uống bia/rượu và cười nói ầm ĩ gây ảnh hưởng tới xung quanh là không được đâu nhé. Nếu chỉ đơn thuần là uống bia, uống rượu, người Nhật thích vào những quán rượu nhỏ, kín đáo một chút, riêng tư một chút chứ không ngồi vỉa hè rồi nhậu nhẹt om xòm cả một góc phố. Xe bus và những sự khác biệt Xe buýt ở Việt Nam Xe bus ở Việt Nam trong quá khứ thường mang tiếng xấu là hung thần đường phố vì những cú phóng nhanh, phanh gấp, vào bến đột ngột. Rất nhiều bậc phụ huynh căn dặn con em mình khi tham gia giao thông ở Hà Nội thì cứ tránh ông xe bus cho lành. Thời kỳ những năm 1990 đến 2000, có những lúc xe buýt ở Hà Nội còn không đỗ hẳn khi vào bến mà chạy chậm chậm để khách phải tự bám xe để lên xuống. Bản thân tôi cũng nhiều lần phải bám xe buýt đang chạy để lên xe như vậy. Thế nhưng gần đây, thái độ của các tài xế xe buýt đã cải thiện đáng kể. Xe đã sạch sẽ hơn, không còn những cú phóng xanh, dừng đột ngột và khi vào bến là xe đỗ đàng hoàng. Việc bấm còi cũng ít hơn trước. Việc đi xe buýt không còn là những chuyến đi “mạo hiểm” nữa. Tuy vậy các bậc phụ huynh cẩn thận vẫn cứ căn dặn con cái mình cẩn thận khi gặp xe buýt. Tuy nhiên, xe bus ở Nhật lại chẳng có gì đáng sợ cả, vì đây là phương tiện giao thông nằm trong Top những phương tiện tuân thủ luật pháp nhất trên đường. Xe bus ở Nhật chạy rất từ tốn, và nếu đường chỉ có 2 làn đường thì trên nguyên tắc xe buýt chỉ chạy bên lề trái. Trên xe, lái xe sẽ báo trước khi xe chuẩn bị vào bến, vào bến tên gì, thậm chí báo khi xe chuyển hướng để hành khách đứng giữ thăng bằng không bị ngã. Hành khách cũng tuân thủ quy định khi đi xe. Chỉ khi nào xe dừng hẳn mới đứng lên để xuống xe. Thiết bị trên xe buýt ở Nhật: Biển báo “Hành khách hãy ngồi yên khi xe chưa dừng hẳn và chưa mở cửa” (ảnh trái) và máy bỏ tiền hoặc đọc thẻ thu tiền đi xe (ảnh phải) Tôi lại có một kỷ niệm xin được kể. Thời mới sang Nhật, tôi có một lần lên xe bus. Do mang hành lý nặng nề nên tôi hơi luống cuống để tìm một chỗ đứng hợp lý, vì nghĩ rằng xe bus sẽ chạy ngay sau khi hành khách cuối cùng lên xe. Tuy nhiên, xe vẫn tiếp tục dừng cho đến khi tôi có thể yên vị ở ghế, chỉnh hành lý thật ngay ngắn mới bắt đầu chạy. Hỏi ra mới biết, tài xế xe bus ở Nhật luôn quan sát xem hành khách đã ổn định chỗ ngồi chỗ đứng hay chưa rồi mới khởi hành chứ không đột ngột cho xe di chuyển khi hành khách còn chưa ổn định vị trí. Đây cũng là một chú ý cho các bạn: Khi lên xe bus, hãy cố gắng ổn định thật nhanh vị trí của mình để lái xe có thể cho xe ra khỏi bến. Ngoài ra, hãy xếp hàng xuống xe ở cửa quy định chứ đừng tiện chân nhảy luôn xuống ở cửa lên xe khi thấy số lượng người xuống quá đông vì xe buýt ở Nhật có quy định rõ ràng cửa lên và cửa xuống.

Bạn đang ở Nhật và thấy cảnh đẹp, bạn liền gọi video call về cho gia đình và bạn bè để cùng chia sẻ. Nhưng hãy lưu ý: nếu như ở Việt Nam bạn bạn bật loa ngoài thì không sao nhưng ở Nhật thì sẽ rất phiền phức đấy. Ngoài ra trong khi gọi video call cần lưu ý tới vấn đề riêng tư của người xung quanh nữa. Gọi video call đừng để âm thanh quá to! Bạn đang ngắm lá vàng, lá đỏ, bạn đang thơ thẩn nhìn hoa anh đào bay trong gió. Bạn muốn chia sẻ nét đẹp đặc trưng của Nhật Bản với gia đình, bạn bè ở quê nhà. Tôi đoán chắc rằng trong hoàn cảnh đó thì một cuộc gọi video trên điện thoại di động (video call, facetime…) là lựa chọn hợp lý nhất. Nếu ở Việt Nam, bạn cứ thoải mái bật video lên, bật luôn loa ngoài lên để bắt đầu một cuộc hội thoại mà những người đứng trong bán kính 2-3 mét đều có thể nghe được. Về cơ bản thì cũng chẳng ai để ý bạn đang nói gì, dù về mặt vật lý họ đều có thể nghe được. Tuy nhiên nếu như đang ở Nhật thì đừng làm như vậy nhé. Hãy đeo tai phone và chọn cho bản thân một âm lượng hợp lý, đừng để xung quanh nghe thấy. Nói nhỏ là một ý thức khi gọi điện thoại nơi công cộng. Hơn nữa khi bạn là người nước ngoài và bạn đang nói thứ ngôn ngữ mà người Nhật chẳng hiểu gì. Đây chính là sự khác biệt về cảm nhận cũng như nhận thức của người dân. Tôi có người bạn Việt Nam ở Nhật khá lâu có kể cho tôi nghe chuyện một hôm bạn và 1 người khác cùng lên xe điện và nói chuyện khá to. Bất ngờ một người đàn ông Nhật đứng tuổi ngồi đối diện đang đọc sách nhìn sang, đưa ngón tay trỏ lên ngang miệng (dấu hiệu nhắc nhở hãy im lặng) và nói: Suỵt. Hơi ồn ào đấy! Bạn kể rằng lúc đó thấy rất xấu hổ và tự nhắc mình sẽ lưu ý. Ở Nhật Bản, khi nói chuyện qua điện thoại di động hoặc nói chuyện với bạn bè trên xe điện thì ý thức nói chung là “nói nhỏ”. Hoặc khi đang ở trên thang máy thì nếu được hãy giữ im lặng. Chúng ta hãy nhớ “ở bầu thì tròn, ở ống thì dài” nhé. Quay video và việc bảo vệ quyền riêng tư Đi kèm với câu chuyện để âm lượng cao khi gọi điện nơi công cộng nói trên, còn một vấn đề nghiêm trọng hơn khi quay video nơi công cộng. Đó là rất nhiều người hồn nhiên chĩa camera khắp nơi, thậm chí chĩa cả vào mặt người lạ trong quá trình video call với người nhà. Đây là hành động vi phạm sự riêng tư và nếu gặp đúng ngày xấu trời, bạn có thể gặp rắc rối lớn đó. Tôi và cậu bạn người Việt vào mùa Thu năm ngoái có ghé qua một khu dân cư khá đẹp ở thành phố Fukuoka. Bạn tôi rút điện thoại ra quay một đoạn clip, nhưng vô tình lại dính cả một nhóm nữ sinh trung học đang tan học vào trong video. Chỉ 10 phút sau, một nữ sinh đã báo sự việc này với thầy giáo và vị giáo viên này thậm chí đã chọn cách gọi cảnh sát can thiệp. Bạn tôi được yêu cầu phải xoá những đoạn video có dính mặt các nữ sinh, vì vi phạm quyền riêng tư. Ở Nhật Bản người ta không thích hình ảnh của mình được đưa lên mạng xã hội nếu không cho phép. Nhất là đối với trẻ em và phụ nữ thì đây là vấn đề khá nhạy cảm. Dù không cố ý, nhưng đây cũng là một bài học đắt giá cho những hành động quá đỗi hồn nhiên mà chúng ta không hề nghĩ rằng nó đang vi phạm một vài điều cấm kỵ ở Nhật Bản. Đèn cảnh báo – Ý nghĩa và cách sử dụng khác nhau Vào tháng 8 năm ngoái, tôi đi nhờ xe một cậu bạn Việt Nam từ Kyoto lên hồ Kawaguchi để ngắm núi Phú Sĩ. Cậu bạn này là dân lái xe chuyên nghiệp ở Việt Nam, sang Nhật làm thủ tục đổi bằng, và dễ dàng vượt qua cuộc thi lý thuyết và sát hạch kỹ năng. Lái xe trong hoàn cảnh giao thông ngăn nắp, ít xe máy như ở Nhật, công bằng mà nói, là tương đối dễ. Vậy nên chuyến đi của chúng tôi khá suôn sẻ. Tới một ngã tư thì xẩy ra một việc. Tôi vẫn nhớ là cậu bạn tôi tăng tốc vượt qua ngã tư khi đèn xanh chuyển sang đèn vàng. Như một thói quen, cậu ấn vào đèn cảnh báo nguy hiểm (hazard lamps) rồi dễ dàng băng qua ngã tư. Bỗng dưng có một chiếc motor cảnh sát tiếp cận, ra dấu hiệu cho xe tôi dừng lại. Hoá ra viên cảnh sát đó chỉ muốn hỏi rằng chúng tôi có ổn không, xe cộ có gặp vấn đề gì không mà tại sao lại bật đèn cảnh báo nguy hiểm. Cậu bạn tôi lúc đó mới ngơ ngác thanh minh rằng không có chuyện gì cả, chỉ bấm theo thói quen mà thôi. Tôi xin xác nhận thói quen này. Tôi có hơn 10 năm lái xe ở Việt Nam và đã chứng kiến nhiều người bật đèn cảnh báo khi băng qua ngã tư hoặc đơn giản chỉ là quay đầu xe. Nhiều tài xế ở Việt Nam nghĩ rằng đèn hazard lamps là để thông báo với những lái xe khác hãy “ưu tiên” cho họ trong những tình huống như vậy. Trong khi đó ở Nhật Bản, đèn cảnh báo nguy hiểm chỉ được sử dụng trong trường hợp xe gặp sự cố, xe phải dừng ở làn khẩn cấp, xe đang thay lốp, xe đang sửa chữa… để báo cho những xe sau biết rằng xe mình đang dừng lại. Ý nghĩa của việc bật đèn cảnh báo nguy hiểm ở Việt Nam khác hẳn so với ở Nhật Bản. Nếu bạn đăng ký học lái xe từ đầu ở Nhật, bạn sẽ được dạy rất kỹ chi tiết này. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ là dân đổi bằng, việc bạn cần làm là vượt qua buổi thi lý thuyết và thực hành, bạn sẽ không biết kỹ về ngôn ngữ của đèn cảnh báo nguy hiểm ở Nhật. Ngoài ra, khi chuyển làn đường thì lái xe cũng thường nháy đèn cảnh báo nguy hiểm 2 hoặc 3 lần để cảm ơn người lái xe phía sau đã nhường đường cho mình. Một việc làm thật dễ thương phải không các bạn.

Một cái ôm mà nhiều người Việt coi là thể hiện sự thân thiện có thể sẽ không được hiểu là “thân thiện” ở Nhật đâu nhé. Trong số này, hãy tìm hiểu cách tiếp nhận kiểu chào bằng cách ôm ra sao, văn hóa cúi người để chào và cách chào khi tiễn nhau của người Nhật như thế nào nhé. Người Nhật không thích ôm nhau khi chào Hãy tưởng tượng một tình huống thế này: Bạn đi du lịch và chọn việc trải nghiệm cuộc sống cùng người bản địa. Sau 1 tuần được chủ nhà tiếp đón nồng hậu, bạn rất cảm động. Giờ chia tay đã đến và bạn cảm thấy cần phải làm điều gì đó để thể hiện lòng biết ơn của mình trước tấm thịnh tình của gia chủ. Ở Việt Nam, do ảnh hưởng của văn hóa phương Tây nên một cái ôm tặng gia chủ là hoàn toàn bình thường. Thậm chí trong quá trình trải nghiệm cuộc sống cùng chủ nhà, bạn có thể khoác vai thân mật một chút với chủ nhà trong lúc đôi bên đang nhâm nhi vài chén rượu hoặc đơn giản là dùng chung bữa tối. Tuy nhiên, đừng làm điều tương tự với người Nhật nhé. Dù có thân thiết tới đâu thì người Nhật cũng ít chào nhau bằng cách ôm hoặc không bá vai bá cổ nhau khi ăn uống. Ngoài vợ chồng, người yêu của nhau hoặc người trong gia đình ra, người Nhật ít khi bắt tay hoặc ôm hôn để bày tỏ tình cảm. Đây là văn hóa của Nhật Bản. Có nhiều trường hợp một cái ôm như vậy có thể bị coi là không đúng cách. Khu vực Nakasu Để tôi kể thêm cho bạn một câu chuyện: Tại một hostel có tên Hana nằm ở khu Nakasu Kawabata (thành phố Fukuoka), trong cả phòng thay đồ và nhà vệ sinh đều có dán tấm bảng bằng tiếng Anh ghi thông điệp: In Japan, we don’t hug. We say Thank you (Arigatou gozaimasu) nghĩa là “Nếu bạn vui vẻ, hãy nói cảm ơn, đừng ôm. Chúng tôi không quen với những cái ôm”. Hỏi ra mới biết, 3 nữ tiếp tân làm việc tại đây thường xuyên phải từ chối khéo những cái ôm từ các vị khách phương Tây, đặc biệt là khách nam. Không phải họ chảnh hay xa cách đâu, mà trong văn hoá Nhật Bản thì những cử chỉ dẫn tới quá nhiều đụng chạm cơ thể sẽ gây sự mất tự nhiên, đặc biệt với phụ nữ. Văn hóa cúi chào của người Nhật Từ câu chuyện trên, hẳn nhiều người sẽ thắc mắc: Không ôm hôn, vậy người Nhật tạm biệt nhau một cách trịnh trọng bằng cách nào? Câu trả lời là: Họ cúi chào. Ngôn ngữ của sự cúi chào ở Nhật rất đa dạng. Tùy độ cúi chào cao thấp mà ý nghĩa khác nhau. Nếu như ở Việt Nam có văn hoá gặp nhau là bắt tay, uống xong một ly với nhau cũng bắt tay thì ở Nhật, dù cũng có bắt tay nhưng đã phần thì mọi người cúi chào nhiều hơn. Cách cúi chào của người Nhật có 4 cấp độ khác nhau. Cụ thể như sau: Cúi người ở góc khoảng 15 độ: Một lời chào thông thường. Cúi người thấp hơn, ở góc khoảng 30 độ: Thêm một chút trịnh trọng cho lời chào Cúi gập người ở góc 45 độ: Thể hiện lòng cảm tạ và sự tôn trọng Cúi gập hơn 45 độ: Là lời cảm tạ và tôn trọng sâu sắc nhất Ngoài việc bày tỏ sự “Cảm tạ”, “Tôn trọng” , việc cúi chào còn thể hiện sự “Xin lỗi”. Trường hợp xin lỗi thì càng cúi gập người bao nhiêu, càng tỏ ý chân thành bấy nhiêu. Cách tiễn khách lịch sự Đó là lời chào. Còn khi người Nhật tạm biệt nhau thì sự khác biệt sẽ thế nào. Trong cuộc sống đời thường, bạn có thể tạm biệt bạn bè của mình theo bất kỳ cách nào: Vẫy tay, bye bye… tuỳ. Điều này cũng giống ở Việt Nam. Nhưng trong văn hoá doanh nghiệp, nếu như Việt Nam sẽ thể hiện sự trịnh trọng bằng cách nhấn mạnh kính ngữ “Em chào anh ạ”, “Em xin phép về ạ”… thì người Nhật sẽ vừa nói và vừa cúi chào rất nhiều lần. Đối với người chức vụ càng cao thì mức độ cúi chào càng thấp hơn. Hoặc khi tiếp khách quan trọng, khi ra về, người ta sẽ tiễn ra tận thang máy hoặc cửa ra vào và cúi chào thật thấp. Và họ sẽ cúi chào cho tới khi cửa thang máy đóng lại mới thôi. Đối với người được tiễn ra tận cửa thì sau khi cúi chào, sẽ đi vài bước rồi quay lại chào lần nữa và đi một đoạn cho tới lúc không nhìn thấy nhau nữa lại nhìn lại và cúi chào lần nữa mới đi và người đi tiễn thì đợi cho tới khi khách đi khuất mới quay trở vào. Sống ở Nhật thì hãy làm quen với điều đó, đừng bye bye sếp rồi quay lưng đi ngay, như thế sẽ bị coi là bất kính đấy nhé. Văn hoá cảm ơn, xin lỗi Một blogger người Mỹ sống ở Tokyo từng live stream trên Facebook cá nhân về chủ đề “2 tuần đầu tiên trải nghiệm văn hoá Nhật Bản” nói vui rằng anh chưa từng sống ở đâu mà 2 từ “cảm ơn” và “xin lỗi” được nói nhiều như ở Nhật. Người Nhật cảm ơn và xin lỗi trong mọi tình huống diễn ra trong cuộc sống hàng ngày. Có một số tình huống mà cá nhân tôi cảm thấy lời cảm ơn và xin lỗi hơi gượng gạo. Ví dụ như bạn đang đứng trong thang máy, cửa thang sắp đóng thì một người Nhật bước vào và bỗng dưng nói: Xin lỗi. Có lẽ anh ý cảm thấy rằng vì mình chạy bổ vào nên thang máy bị chậm một chút nhưng tôi không hiểu họ đang xin lỗi vì điều gì. Trên khía cạnh này, đem người Nhật và người Việt lên bàn cân sẽ nhận ra sự khác biệt rất lớn khi người Việt thường bị chê là quá ít khi nói cảm ơn hoặc xin lỗi. Sự khác biệt này một phần do thói quen ứng xử mà thôi. Trong khi người Nhật thường chọn những cách trịnh trọng và lịch sự để thể hiện sự biết ơn và ái ngại, thì người Việt lại có xu hướng chọn những cách ít trịnh trọng hơn để biểu đạt. Ví dụ, một cháu bé được người lớn tặng cho một cái kẹo. Ở Nhật bé sẽ nói “cảm ơn” rất trang trọng, còn người Việt thường hay nói: Em/con xin cô/chú ạ. Bạn chẳng may giẫm vào giày người lạ. Người Nhật sẽ ngay lập tức “xin lỗi”, còn người Việt có thể nói: “Ôi, tôi vô ý quá”. Trong việc cảm ơn và xin lỗi, văn hóa Việt Nam và Nhật Bản có phần khác nhau. Chúng ta cùng tìm hiểu văn hóa của nhau, để có thể “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”, hãy chọn cách ứng xử phù hợp nhé.

Số lượng du học sinh, thực tập sinh kỹ năng hay nhân viên chính thức người Việt ở Nhật Bản ngày càng tăng, và trong số đó, số người Việt kết hôn với người Nhật cũng ngày một nhiều hơn. Chúng tôi được một số người Việt đã kết hôn với người Nhật chia sẻ câu chuyện về cơ duyên gặp gỡ bạn đời của họ. Bài viết lần này xin giới thiệu 4 trường hợp các cặp đôi gặp gỡ nhau ở Nhật và tiến đến hôn nhân. Kết hôn với đồng nghiệp người Nhật ở nơi thực tập kỹ năng Năm 2016: Bắt đầu thực tập kỹ năng ngành chế biến thực phẩm〈tỉnh Nara〉Năm 2017: Gặp gỡ bạn trai người Nhật ở chỗ thực tập kỹ năngNăm 2019: Kết hôn và kết thúc quá trình thực tập kỹ năng〈Sinh năm 1993, quê ở tỉnh Hải Dương〉 Chị Cúc vốn là thực tập sinh kỹ năng. Chị nhận được lời mời hẹn hò từ đồng nghiệp nam người Nhật làm cùng công ty nơi chị thực tập kỹ năng. Vào ngày nghỉ, hai người cùng nhau lái xe đi chơi đây đó. Đến khoảng 2 tháng trước khi quá trình thực tập của chị kết thúc, hai người đã kết hôn và từ đó chị tiếp tục ở lại Nhật Bản. Trước khi sang Nhật, chị Cúc làm việc tại một nhà máy của công ty Nhật. Chị nghĩ rằng nếu trong quá trình thực tập kỹ năng học được tiếng Nhật thì sau khi về nước sẽ tìm được công việc có mức lương tốt hơn tại các công ty Nhật. Vì vậy, chị Cúc đã rất nỗ lực học tiếng Nhật. Sau khi xong việc, vào các buổi tối, chị dành ra 2 tiếng đồng hồ để học tại kí túc xá. Sau khi sang Nhật được 2 năm, chị đã đỗ chứng chỉ năng lực tiếng Nhật (JLPT) N3. Ngoài việc tự học, Chủ Nhật hằng tuần, chị đến lớp dạy tiếng Nhật tình nguyện tại địa phương để học miễn phí với giáo viên người Nhật. Ở lớp học có cả các ngày hội giao lưu như tiệc thịt nướng BBQ, là cơ hội để rèn luyện hội thoại tiếng Nhật. Nhờ nỗ lực như vậy, đến năm thực tập kỹ năng thứ hai, trong số 8 thực tập sinh (bao gồm cả người Việt và người Trung Quốc), chị trở thành người giỏi tiếng Nhật nhất. Khoảng thời gian đó, một chàng trai người Nhật hơn chị 2 tuổi vào làm nhân viên chính thức trong công ty. Hiện nay, anh đang phụ trách những việc như nghiên cứu phát triển sản phẩm, nhưng hồi đầu, anh cũng trải nghiệm các công việc giống như thực tập sinh. Hồi đó, do giỏi tiếng Nhật nên chị Cúc được giao nhiệm vụ hướng dẫn anh trong công việc. Cứ thế, chị Cúc hướng dẫn cho anh và anh cũng thường xuyên hỏi chị về công việc, rồi dần dà, hai người trao đổi với nhau qua LINE ngay cả sau khi xong việc. “Chào buổi tối. Cúc đang làm gì vậy?”. “Em đang học ạ”. Từ những lời thăm hỏi, chuyện trò như vậy, hai người bắt đầu hẹn hò, cùng nhau đi ăn và lái xe đi chơi. Chị Cúc cũng từng đọc nhiều bài viết trên Facebook kể về chuyện yêu đương hẹn hò với người Nhật trong quá trình thực tập kỹ năng, rồi khi về nước thì mất liên lạc v.v... Tuy nhiên, sau khi yêu nhau được vài tháng, bạn trai nói với chị rằng “Sau khi em thực tập kỹ năng xong, chúng mình cưới nhau nhé”. 15 tháng sau, hai người đi làm thủ tục đăng ký kết hôn và đi chụp ảnh kỷ niệm. Về chuyện lấy chồng người Nhật, hồi đầu, mẹ chị Cúc bảo rằng “mẹ muốn con về Việt Nam”. Tuy nhiên, sau nhiều lần trò chuyện, mẹ chị đã chấp nhận chuyện chị lấy chồng. Hai người đã sống với nhau khoảng 2 năm nhưng vẫn dự định sau khi dịch COVID-19 lắng xuống sẽ cùng nhau về Hải Dương tổ chức lễ cưới. Kết hôn với bạn trai quen qua trang web mai mối Năm 2014: Tốt nghiệp đại học Tohoku, bắt đầu đi làm ở Nhật BảnNăm 2018: Gặp gỡ bạn trai người Nhật qua trang web mai mốiNăm 2019: Kết hôn〈Sinh năm 1989, quê ở tỉnh Hải Dương〉 Chị Lan Anh vốn là du học sinh, tốt nghiệp Đại học Tohoku năm 2014, sau đó chị đi làm ở Nhật. Chị quen biết với chồng từ năm 2018 qua trang web mai mối và năm sau đó, hai người đã kết hôn. Chồng chị Lan Anh đối xử với chị rất tốt. Hai người đã sinh được một bé gái và đang sống với nhau hạnh phúc. Một hôm, chị Lan Anh tình cờ thấy một trang web mai mối bằng tiếng Nhật trên Facebook nên đã đăng ký. Rất nhiều nam giới người Nhật sau khi xem ảnh chị xong đã liên lạc và chị đã nhắn tin qua lại với một người trong số đó. Cảm thấy hợp với người này, chị Lan Anh liền chuyển sang liên lạc tiếp với anh qua LINE. Khoảng 2 tuần sau đó, hai người quyết định gặp nhau tại một nhà ga trong nội đô Tokyo. Qua trang web mai mối, chị đã biết anh tốt nghiệp trường đại học hàng đầu và đang làm trong công ty lớn. Tuy nhiên, trong quá trình trao đổi qua LINE và điện thoại, chị thấy rằng anh là người rất chân thật. Hơn nữa, sau khi gặp nhau, anh cũng luôn tôn trọng chị Lan Anh và chấp nhận chuyện trước đây chị từng ly hôn. Sau khi bắt đầu hẹn hò với nhau 2 tháng, anh về nhà cha mẹ và thưa chuyện về chị Lan Anh. Sau đó, chị được anh giới thiệu với cha mẹ qua điện thoại video và 3 tháng sau đó gặp trực tiếp để chính thức ra mắt. Thế rồi, cha mẹ anh cũng sang Việt Nam và gặp mặt cha mẹ chị Lan Anh. 7 tháng kể từ ngày gặp nhau lần đầu, hai người đã đi đăng ký kết hôn và sau đó 2 tháng thì tổ chức hôn lễ tại Nhật Bản. Chị Lan Anh chia sẻ: “Sau khi kết hôn, năm tiếp theo chúng tôi đã sinh được một bé gái (hiện nay bé 8 tháng tuổi). Sau khi kết hôn, chồng tôi vẫn luôn coi trọng tôi, cứ đến cuối tuần là lại lau dọn nhà cửa, đi mua sắm hoặc nấu ăn giúp tôi. Được chồng đối xử tốt, yên tâm sinh sống ở Nhật Bản nên tôi cảm thấy rất hạnh phúc. Có vẻ như đàn ông Nhật rất nhiều người có tinh thần trách nhiệm và rất coi trọng gia đình. Họ cũng không có kiểu ngày nào cũng rượu chè như nhiều người đàn ông Việt Nam. Vì rất thích Nhật Bản nên tôi muốn được tiếp tục sinh sống ở đây. Tôi thấy vui khi càng ngày càng có nhiều cặp đôi Nhật – Việt”. Gặp nhau ở lớp tiếng Nhật miễn phí Năm 2010: Thực tập kỹ năng ngành xây dựng〈Tỉnh Okayama〉Năm 2011: Đỗ JLPT N3, gặp gỡ cô gái người Nhật ở lớp học tiếng NhậtNăm 2013: Đỗ JLPT N2, về Việt NamNăm 2015: Vào học tại Đại học Minami Kyushu〈Tỉnh Miyazaki〉Năm 2016: Gặp lại cô gái người Nhật và bắt đầu hẹn hòNăm 2019: Tốt nghiệp Đại học Minami Kyushu, kết hôn và làm việc tại Nhật Bản〈Sinh năm 1990, quê ở tỉnh Nam Định〉 Anh Khanh dành dụm được một khoản tiền sau 3 năm thực tập kỹ năng. Anh dùng một phần số tiền đó để đi du học đại học ở Nhật Bản. Anh gặp vợ lần đầu hồi thực tập kỹ năng năm thứ hai. Hai người gặp nhau tại lớp học tiếng Nhật tình nguyện ở tỉnh Okayama. Anh Khanh đi thực tập kỹ năng với mục đích chuẩn bị cho việc du học (dành dụm tiền và học tiếng Nhật). Sau khi xong việc, mỗi buổi tối, anh Khanh dành 2, 3 tiếng đồng hồ để học tiếng Nhật ở ký túc xá. Ngoài ra, để luyện hội thoại tiếng Nhật, tối thứ Ba và ngày Chủ Nhật, anh đi tàu điện đến lớp học tiếng Nhật miễn phí (2 nơi khác nhau). Đi học tiếng Nhật như vậy tốn cả tiền tàu điện và thời gian nhưng anh vẫn cố gắng để mở rộng các lựa chọn trong tương lai. Ở một trong hai lớp học này, ngoài giáo viên phụ trách lớn tuổi, có cả cô giáo trạc tuổi anh Khanh. Ở chỗ làm, cô thấy đồng nghiệp người Việt gặp khó khăn do không nói được tiếng Nhật nên muốn đi dạy tiếng Nhật cho người nước ngoài ở lớp học tình nguyện. Sau đó, cô thôi việc, đi đến thành phố Hồ Chí Minh và dạy tiếng Nhật 2 năm tại công ty phái cử. Cùng thời gian đó, anh Khanh đã về Nam Định và qua mạng xã hội (messenger), hai người đã trò chuyện với nhau rất nhiều về cuộc sống ở Việt Nam. Năm 2015, anh Khanh trở lại Nhật Bản để du học tại trường đại học ở tỉnh Miyazaki. Cô giáo ngày nọ cũng đã trở về Nhật Bản và làm việc tại tỉnh Okayama. Mùa xuân năm 2016, cô đã đến thăm anh tại Miyazaki. 3 năm rồi họ mới gặp lại nhau. Cô nói rằng “cảm thấy hợp với đất đai và khí hậu ở Miyazaki”rồi nửa năm sau đó chuyển đến đây và hai người bắt đầu hẹn hò với nhau. 3 năm sau, vào năm 2019, hai người tổ chức đám cưới với 500 khách tham dự ở Nam Định và dự kiến tháng 5 năm 2021 sẽ sinh con. Ở trường đại học, anh Khanh nghiên cứu về sản xuất rượu và hiện nay cũng đang làm việc tại một công ty sản xuất rượu ở Nhật Bản. Ước mơ của anh là sau này mở một cơ sở chưng cất, ủ rượu ở Nam Định. Vợ anh cũng không ngại ngần việc sinh sống ở nước ngoài nên cả nhà dự định khi đó sẽ về sống ở Nam Định. Đi du học sau đại học và gặp ý trung nhân ở trường Năm 2001: Gặp gỡ bạn trai người Nhật ở khoa sau đại học ở TokyoNăm 2003: Tốt nghiệp, về nước và quay lại công việc cũNăm 2005: Kết hôn, thôi việc và trở lại Nhật Bản〈Sinh đầu thập niên 1970, quê ở Hà Nội〉 Năm 2001, khi đi du học thạc sĩ tại một trường đại học quốc lập ở Tokyo, chị Tú quen và có cảm tình với một bạn nam người Nhật cùng khoá. Hai người hẹn hò cho đến năm 2003, chị tốt nghiệp và về nước. Tạm xa bạn trai, chị trở lại với công việc trước khi đi du học ở văn phòng đại diện của 1 tổ chức của Nhật Bản tại Hà Nội. Bạn trai của chị tiếp tục học lên tiến sĩ ở Tokyo, hai người liên lạc với nhau qua mail. Cứ hết học kỳ, anh lại sang Hà Nội để gặp chị, và hai người vẫn tiếp tục duy trì mối quan hệ. Năm 2005, anh ngỏ lời kết hôn. Mặc dù khi đó công việc của chị đang thuận lợi, nhưng chị nghĩ khó có thể vừa cống hiến hết sức cho công việc để đáp ứng kỳ vọng của mọi người vừa ổn định được cuộc sống gia đình. Sau khi suy nghĩ nhiều, chị đã chọn kết hôn và thôi việc. Sau 3 năm chung sống ở Tokyo, anh chị sinh được 2 cháu, chị chỉ ở nhà lo toan việc nhà trong 4 năm. Hồi mới cưới, anh vẫn đang là nghiên cứu sinh, chưa biết công việc sẽ ra sao, nên chị cũng có phần lo lắng. Hơn nữa, vốn là một phụ nữ có chuyên môn nên chị cũng chưa quen được với việc chỉ ở nhà làm nội trợ và nuôi con, hai vợ chồng thường xuyên cãi cọ, xích mích. Năm 2007, anh tốt nghiệp tiến sĩ và trúng tuyển vào 1 công ty tư vấn của Nhật Bản tại Việt Nam. Anh thường trú tại thành phố Hồ Chí Minh, thế là cả nhà về sống 1 năm tại đây. Sau đó, năm 2008, cả gia đình trở lại Nhật, và chị tìm được công việc liên quan đến biên dịch và phiên dịch phù hợp với khả năng và điều kiện gia đình. Hiện hai người đã có với nhau 3 mặt con. Do công việc, chồng chị thường xuyên phải đi công tác nước ngoài, nhưng những khi ở Nhật Bản, anh luôn cùng chị chăm sóc, dạy dỗ con cái, gia đình 5 người của anh chị luôn hoà thuận, vui vẻ. Chị cũng thường xuyên nhận được sự hỗ trợ của gia đình chồng, nên chị cảm thấy rất hài lòng với lựa chọn kết hôn ngày nào, cũng như cuộc sống hạnh phúc hiện nay tại Nhật Bản.

Lần trước, chúng tôi đã giới thiệu 4 cặp vợ chồng Nhật - Việt gặp gỡ ở Nhật. Trong số này chúng tôi xin giới thiệu 4 cặp đã gặp gỡ nhau ở Việt Nam. Kết hôn với cấp trên ở công ty Nhật Bản Chị Châu (sinh vào thập niên 1980) tốt nghiệp Khoa tiếng Nhật, trường Đại học Ngoại ngữ ở Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, chị vào làm việc tại một công ty Nhật Bản vào năm 2005. Vì tính chất công việc nên chị thường xuyên phải liên lạc, báo cáo với một anh cấp trên qua thư điện tử hoặc tin nhắn và đôi khi, người cấp trên cũng có những tin nhắn ít liên quan tới công việc. Một hôm, do hiểu nhầm nội dung tin nhắn của chị, anh tìm tới tận nơi chị sống để hỏi và nhân tiện mời chị đi uống cà phê. Và từ đó, hai người bắt đầu tìm hiểu nhau. Vì anh cũng nói được tiếng Việt nên câu chuyện giữa hai người thường xuyên diễn ra bằng cả 2 thứ tiếng.Vài tháng sau, chị mời anh về nhà chơi và gặp bố mẹ. Ở Việt Nam thì việc mời bạn trai hay bạn gái tới nhà chào cha mẹ cũng là điều bình thường nhưng sau này anh cho chị biết “Người Nhật thì chỉ khi nào có ý định kết hôn với nhau thì mới mời về chào cha mẹ”. Vì thế mà anh đến thăm và chào bố mẹ chị với tâm thế là sẽ kết hôn. Do anh nói được tiếng Việt, nên dễ dàng trò chuyện và được bố mẹ chị quý mến. Sau đó hai người hứa hôn, cha mẹ anh cũng sang thăm Việt Nam và đến chào cha mẹ chị. Năm 2006, một năm sau khi quen nhau, anh chị kết hôn và năm 2009, sau khi anh hết nhiệm kỳ tại Việt Nam, gia đình anh chị giờ có 3 người, chuyển về Nhật sinh sống. Sau đó, anh chị sinh thêm một bé nữa và giờ gia đình nhỏ 4 người của chị Châu sống hạnh phúc vui vẻ. Khi sang Nhật chị cũng tìm được việc làm hợp ý. Chị học hỏi thêm được nhiều điều về xã hội Nhật thông qua những bạn bè người Nhật ở xung quanh do cùng gửi con nhà trẻ và bạn người Việt Nam thông qua mạng xã hội Facebook. Nhờ đó mà cuộc sống của chị ở Nhật ngày càng phong phú hơn. Kết hôn với đồng nghiệp quen trong thời gian làm việc ngắn hạn Chị Thủy (quê ở Hà Nội) là giáo viên tại một trường đại học ở Việt Nam. Khoảng năm 2000, một nam giáo viên người Nhật được cử đến làm giáo viên tại trường của chị theo một dự án của cơ quan hành chính độc lập của Nhật Bản và anh chị đã quen nhau. Chị Thủy tốt nghiệp khoa tiếng Nhật nên tiếng Nhật của chị rất giỏi. Sau thời gian giảng dạy ngắn hạn, anh trở về Nhật. Năm 2001, chị Thủy đi công tác ở Nhật và trong thời gian ở Nhật, anh chị gặp lại nhau. Anh thường xuyên tới thăm chị và hai người thường hẹn hò, đi ăn, đi du lịch với nhau. Ngày chị Thủy kết thúc chuyến công tác về nước, anh cùng đi chuyến máy bay để đưa chị về Việt Nam và khi tới nơi, anh chính thức cầu hôn. Năm 2002, anh chị kết hôn và tổ chức đám cưới ở Việt Nam. Cha mẹ và bạn bè của anh từ Nhật cũng sang Việt Nam chúc mừng anh chị. Sau đó vài tháng, anh chị trở về Nhật và tổ chức đám cưới một lần nữa ở Nhật. Cha mẹ chị Thủy không hề phản đối việc chị kết hôn với người nước ngoài vì khi còn trẻ ông bà cũng đã từng du học nước ngoài. Nhiều khi có những tranh luận hoặc bất đồng ý kiến do khác biệt về văn hóa nhưng anh chị luôn tôn trọng giá trị quan của nhau và luôn trao đổi kỹ với nhau. Anh chị có với nhau một cô con gái. Để cho con có thể nói được tiếng Việt, chị luôn cố gắng tạo nhiều nhiều dịp như dẫn con đi cùng mỗi khi có dịp tụ họp với bạn bè người Việt, đưa con về Việt Nam hoặc nấu món ăn Việt để cháu có thể nói tiếng Việt. Tuy chưa nói được nhiều nhưng con gái chị đều tích cực nói tiếng Việt mỗi khi có dịp. Kết hôn với anh họ của chồng bạn thân Chị Bảo Nghi (Quê Bà Rịa, sinh năm 1977) có một người bạn thân đi du học Nhật Bản và kết hôn với người Nhật. Sau đó, vợ chồng người bạn trở về Việt Nam và lập công ty. Anh chồng của bạn Bảo Nghi có nhờ một người em họ sang giúp công việc kinh doanh ở Việt Nam và Bảo Nghi cũng hay đến công ty của người bạn và đã gặp người em họ của chồng bạn tại đây (Khoảng năm 2010). Vì người em họ kia không biết tiếng Việt nên bạn của Bảo Nghi thường nhờ chị làm phiên kiêm hướng dẫn mỗi khi anh muốn đi chơi vào cuối tuần bằng xe máy hoặc mỗi khi công ty tổ chức đi chơi xa. Bảo Nghi nói tiếng Nhật giỏi vì học ngành Nhật Bản tại khoa Đông phương học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Sau đó, hai người có thêm nhiều dịp gặp gỡ và dần dần hẹn hò với nhau. Tháng 7/2011, anh thôi việc tại công ty của người anh họ ở Việt Nam và trở về Nhật. Hai người tiếp tục giữ liên hệ qua skype. Vào tháng 11 cùng năm, anh trở lại Việt Nam và cầu hôn. Bảo Nghi đã nhận lời. Ban đầu, cha mẹ Bảo Nghi cũng phản đối vì lo ngại “dù có nói được tiếng Nhật nhưng ở nước ngoài không có gia đình thân thích thì vất vả lắm”. Bản thân chị cũng băn khoăn khi nghĩ tới việc phải thôi công việc yêu thích đã làm trong nhiều năm. Nhưng cuối cùng, vượt qua những khó khăn, anh chị đã kết hôn vào tháng 8/2012. Một năm sau, chị sang Nhật và hiện nay anh chị có một bé gái 5 tuổi và sống hạnh phúc với nhau, chị cũng tìm thấy công việc phù hợp tại một công ty ở Nhật. Quen nhau qua bạn học cùng lớp tiếng Nhật Sau khi đi làm, chị Hương (sinh năm 1972, quê ở Hà Nội) đi học thêm lớp tiếng Nhật ban đêm. Khoảng năm 2000, người bạn cùng lớp lập một nhóm bạn để thỉnh thoảng đi du lịch, trong đó có một nam giới Nhật Bản hay sang công tác dài hạn tại công ty nơi cô làm việc. Đây một công ty Nhật Bản tiếp nhận một dự án ODA của Nhật Bản tại Việt Nam. Sau này chị Hương và anh kết hôn với nhau, nhưng lúc đó, chị cũng không để ý đến anh lắm do đang có một vài đối tượng khác theo đuổi. Sau khi kết thúc chuyến công tác dài ngày, anh trở về Nhật nhưng thỉnh thoảng vẫn sang Việt Nam và cả nhóm lại đi du lịch, đi ăn uống với nhau. Thỉnh thoảng đi chơi với cả nhóm, các bạn hay trêu đùa “Hai người này hợp nhau đấy” và anh hình như cũng có thích nên 2 người bắt đầu thư từ cho nhau và bắt đầu tìm hiểu nhau lúc nào không hay. Khoảng năm 2004, anh chuyển sang làm việc tại một công ty khác và tự mình sang thành phố Hồ Chí Minh để mở văn phòng đại diện. Phần vì muốn có kinh nghiệm làm việc lâu năm ở nước ngoài, phần vì có người yêu là chị, đang sống ở Việt Nam. Hai người tiếp tục yêu xa trong một thời gian nhưng nhận thấy không thể tiếp tục như vậy được nữa nên năm 2005 anh quyết định chuyển sang một công ty lớn khác có văn phòng tại Hà Nội và cùng trong năm đó, anh chị kết hôn. Sau khi kết hôn, anh vẫn làm việc tại Hà Nội, chị quyết định thi học khóa thạc sỹ về quản trị kinh doanh tại trường Đại học Ngoại thương ở Hà Nội. Năm 2007 anh về Nhật trước, chị tiếp tục học nốt năm cuối và sau khi tốt nghiệp, chị sang Nhật đoàn tụ gia đình. Năm 2009 anh chị sinh được một cháu trai. Thời gian đầu, vì ít nói tiếng Nhật nên anh chị dùng tiếng Anh là chủ yếu. Khi con trai độ 3 tuổi, nhận thấy cháu có vẻ hơi bị chậm nói nên chị quyết tâm học tiếng Nhật để nói chuyện bằng tiếng Nhật với con. Hiện chị vẫn tiếp tục theo học lớp tiếng Nhật tình nguyện ở địa phương, vui với việc trồng cây, làm đồ thủ công mỹ nghệ mà chị yêu thích, hài lòng với cuộc sống của một phụ nữ nội trợ toàn phần ở Nhật Bản. Tóm lược Trong 2 số liên tiếp, chúng tôi đã giới thiệu 8 cặp kết hôn Việt Nhật và có thể tóm lược lại như sau. ◆ Nơi gặp gỡ, hoàn cảnh gặp nhau (Phần gặp gỡ ở Nhật) 【Tại công ty tiến hành thực tập kỹ năng】 Kết hôn với đồng nghiệp nơi tiến hành thực tập kỹ năng, là người nói được tiếng Nhật giỏi nhất trong số các thực tập sinh kỹ năng nơi làm việc. 【Thông qua trang mai mối kết hôn】 Quen nhau qua trang mai mối kết hôn. Lựa chọn người có trình độ học vấn cao và tính cách tốt. 【Qua lớp học tiếng Nhật】 Gặp nhau tại lớp dạy tiếng Nhật tình nguyện với tư cách là cô giáo và học sinh. 【Quen nhau tại khóa cao học khi du học】 Kết hôn với bạn đồng khóa tại khóa cao học tại một trường đại học Nhật Bản. Sau khi về nước, hai bên tiếp tục yêu nhau trong xa cách. ◆ Nơi gặp gỡ, hoàn cảnh gặp nhau (Phần gặp gỡ ở Việt Nam) 【Gặp gỡ ở công ty Nhật Bản】 Gặp người cấp trên tại công ty và kết hôn. Do hai bên trao đổi tin nhắn ngoài công việc và do hiểu nhầm một tin nhắn, anh đến mời chị đi uống cà phê. 【Gặp ở nơi làm việc là trường đại học】 Gặp đồng nghiệp là người Nhật được phái cử tới làm giáo viên một thời gian tại trường đại học nơi làm việc. Sau đó, bản thân đi Nhật công tác và 2 bên bắt đầu giai đoạn tìm hiểu nhau. 【Do bạn thân giới thiệu】 Bạn thân kết hôn với người Nhật. Chồng của bạn mời em họ sang làm việc tại Việt Nam, sau đó quen nhau và tiến tới giai đoạn tìm hiểu. 【Quen qua bạn cùng học lớp tiếng Nhật ban đêm】 Do bạn cùng lớp tiếng Nhật rủ nhau đi du lịch, đi ăn uống trong một nhóm có người Nhật sang công tác dài ngày ở Việt Nam rồi tiến tới tìm hiểu nhau. Những dịp gặp gỡ của các cặp vợ chồng Nhật Việt thật ngẫu nhiên và đa dạng. Biết đâu, một ngày nào đó, người bạn đời sẽ đột ngột xuất hiện ở nơi các bạn đang du học, đang thực hành kỹ năng hoặc nơi học tiếng Nhật…Số mệnh quả là không thể đoán trước phải không các bạn.

Theo số liệu thống kê của Cục Xuất Nhập cảnh Nhật Bản vào thời điểm cuối tháng 6 năm 2020, có hơn 420,000 người Việt Nam đang sinh sống, làm việc và học tập tại Nhật, chiếm 14.6% trong tổng số người quốc tịch nước ngoài tại Nhật, đứng thứ 3 sau Trung Quốc và Hàn Quốc. Chiếm phần lớn trong số người Việt Nam hiện đang ở Nhật là số lượng người lao động ngắn hạn, thực tập sinh, người có trình độ cao, trong khi đó số người đang có tư cách lưu trú “Có vợ/chồng là người Nhật” chiếm một con số khá khiêm tốn là 4,758 người. http://www.moj.go.jp/isa/content/930006222.pdf Theo một khảo sát nhỏ do Ban biên tập Kokoro thực hiện gần đây đối với 14 cặp kết hôn vợ Việt chồng Nhật, chúng tôi có thể thấy được một số khó khăn cũng như thuận lợi của việc kết hôn Việt - Nhật như sau. Những khó khăn trước khi kết hôn Có khá nhiều khó khăn trước khi kết hôn với người Nhật, đặc biệt nếu cặp đôi ở mỗi người một nước trước khi kết hôn. Có thể kể ra như sau: ✔ Cha mẹ phản đối ✔ Phải lựa chọn khi phải xa Việt Nam sang sống ở nơi lạ ✔ Phải lựa chọn bỏ công việc đang làm ✔ Thủ tục hành chính (kết hôn, xuất cảnh) phức tạp Trong những khó khăn kể trên thì có tới 50% bạn trả lời cho biết việc phải rời xa Việt Nam là điều khó khăn nhất cho các bạn quyết định kết hôn với người Nhật. Việc này cho thấy việc phải rời quê hương tới nơi sống mới lạ luôn là điều khiến nhiều người lo lắng và cân nhắc khi quyết định kết hôn với người Nhật. Chúng ta có thể thấy rõ hơn khi những người trả lời nêu ra những khó khăn sau khi kết hôn như trong phần 2 dưới đây. Những khó khăn sau khi kết hôn: ✔ Ít bạn bè ✔ Ngôn ngữ bất đồng ✔ Cách suy nghĩ khác nhau ✔ Phong tục, tập quán, ẩm thực khác nhau ✔ Cách nuôi dạy con khác nhau Trong những khó khăn nêu ra thì số người lựa chọn “ít bạn bè” là nhiều nhất. Xã hội Nhật là một xã hội nơi người dân chưa quen giao tiếp với những người nước ngoài là hàng xóm của họ. Chính vì thế, chuyện làm quen, kết bạn, chơi thân được với người Nhật rất khó khăn, làm cho các dâu rể quốc tế cảm thấy “ít bạn bè” là một trong những thứ khó khăn trên con đường hòa nhập sau kết hôn. Có thể nói phong tục tập quán khác biệt, hay ngôn ngữ bất đồng cũng là những điều khó khăn nguyên nhân dẫn tới việc “ít có bạn bè”. Những thuận lợi trong kết hôn với người Nhật Tuy có những khó khăn nhưng cuộc sống ở Nhật cũng có rất nhiều thứ thuận lợi, giúp các dâu/ rể người Việt ở lại và gắn bó lâu dài với đất nước hoa anh đào. Trong một cuộc khảo sát khác với khoảng 100 các gia đình kết hôn Nhật Việt thì có đến hơn một nửa những người trả lời cho biết họ cảm thấy rất thích “môi trường sống tốt” và “ẩm thực Nhật Bản” (thực phẩm chất lượng an toàn); kế đến là phong cách sống tôn trọng quyền tự do cá nhân, không sợ người khác để ý. Có thể đây là 1 trong những động lực để họ có thêm quyết tâm đi đến kết hôn với người Nhật chăng? Vậy để giải quyết những khó khăn để có cuộc sống sau kết hôn tốt hơn, các bạn đã có những giải pháp gì? Đa phần nêu ra giải pháp như sau. ✔ Đi học thêm tiếng Nhật ✔ Kết bạn với người Nhật để hiểu hơn phong tục tập quán ✔ Kết bạn với người Việt Nam cùng hoàn cảnh ✔ Tự tìm hiểu thông tin qua mạng, sách vở ✔ Tham gia vào các hội hoặc các hoạt động địa phương ✔ Giao tiếp nhiều hơn với chồng/ vợ, thẳng thắn chia sẻ các khúc mắc Theo như những gì tôi quan sát được với các cặp vợ chồng Nhật-Việt, vấn đề lớn nhất có lẽ là do không thông thạo tiếng Nhật. Không biết tiếng, bạn sẽ rất khó có thể giao tiếp tốt để người khác hiểu và bày tỏ quan điểm về suy nghĩ của mình. Giải pháp cho vấn đề chưa thông hiểu ngôn ngữ hoặc phong tục tập quán, có lẽ không còn cách nào khác hơn là cố gắng trau dồi học tập tiếng Nhật để có thể xem kênh tin tức tiếng Nhật hàng ngày hoặc giao tiếp nhiều hơn với bạn bè, hàng xóm người Nhật để nâng cao vốn từ và hiểu biết về xã hội Nhật.  Gần đây mạng xã hội phát triển, đã có thêm rất nhiều các trang web chuyên về thông tin Nhật Bản bằng tiếng Việt cho cộng đồng và các hội nhóm của những người đồng cảnh trên mạng xã hội SNS nên cũng phần nào giải quyết được những khó khăn trong cuộc sống ở Nhật. Mong các bạn cùng tích cực tận dụng những thông tin này. Bí kíp của riêng tôi để có mối quan hệ tốt với gia đình chồng Trong mỗi gia đình người Nhật, nhìn chung bố mẹ thường tôn trọng con cái và không hay xen vào đời sống riêng của gia đình con cái. Bản thân tôi ngay từ khi về làm dâu, tôi đã tâm sự với bố mẹ chồng rằng mặc dù sống ở Nhật cũng khá lâu và cố gắng tìm hiểu phong tục tập quán nhưng nhiều cái thật sự tôi không biết hết được, nếu có gì thì ông bà nên nói thẳng để tôi chuẩn bị hoặc cho tôi biết khi tôi không nên làm gì đó. Vì thế, sau này mỗi dịp lễ tết gì mẹ chồng tôi luôn nhắc nhở hoặc giúp tôi mua bán những thứ cần thiết. Ví dụ như ngày 5/5 là ngày của bé trai thì phải tắm bồn có lá Shobu để mang lại sức khỏe và điềm lành, tháng 8 ăn cá chình nướng để vượt qua cái nắng nóng mệt mỏi…  Khi con tôi còn nhỏ, do công việc thường xuyên phải xa nhà, bố mẹ chồng tôi luôn hỗ trợ trong nhiều việc. Ví dụ như đưa đón con tôi đi nhà trẻ chẳng hạn.  Sau cùng, tôi xin tóm lược vài bí kíp để có thể tạo được mối quan hệ hòa hợp với gia đình Nhật như sau: ✔ Thái độ chân thành. Coi bố mẹ chồng/vợ như bố mẹ mình ✔ Nói rõ những gì bạn không biết, chưa hiểu ✔ Luôn đặt mình vào vị trí của đối phương để lý giải những hành động của họ ✔ Luôn chủ động xin lỗi trước nếu cảm thấy có gì không ổn ✔ Lịch sự, đúng giờ và không to tiếng ✔ Chú ý ăn mặc đúng hoàn cảnh ✔ Không khoe khoang hay tự phụ ✔ Rõ ràng về tiền bạc Chúng tôi hy vọng bài viết phần nào giúp được các cặp vợ chồng Nhật-Việt hiểu rõ nhau hơn và tạo dựng cuộc sống hạnh phúc lâu bền.  ※　Sau cùng chúng tôi xin giới thiệu “Một số bài viết có liên quan” tới cuộc sống gia đình ở Nhật. Mời các bạn cùng tham khảo. Nguyễn Việt Hà