Sau khi tốt nghiệp cấp ba, tôi làm phụ xe du lịch, tài xế xe tải nhưng lương hàng tháng chỉ khoảng 7,000,000 đồng. Khi ấy, em họ tôi đi thực tập kỹ năng ở Nhật và làm việc thuận lợi nên tôi cũng quyết định đi thực tập kỹ năng.

Tôi tìm công ty phái cử rồi vừa chờ phỏng vấn với công ty bên Nhật, tôi vừa luyện giới thiệu bản thân bằng tiếng Nhật. Tháng 4 năm 2019, sau khi đỗ phỏng vấn, tôi đã học tiếng Nhật chăm chỉ nhưng chỉ có 3 tháng ngắn ngủi nên tôi sang Nhật khi vẫn chưa hiểu tiếng Nhật mấy. Tôi đã trả cho công ty phái cử 132,000,000 đồng (theo tỷ giá hồi đó thì khoảng 650,000 yên). Ngoài khoản này ra, tôi cũng phải trả tiền ký túc xá, tiền ăn (ăn ngoài) v.v.

Thực tập sinh chúng tôi vận chuyển ống dẫn tới nơi đổ bê tông tươi. Sau đó, khi đổ bê tông mặt sàn, chúng tôi có thể cố định ống dẫn nhưng khi đổ tường v.v., chúng tôi phải vác ống dẫn trên vai và đứng suốt 2,3 tiếng đồng hồ. Nếu ống dẫn to thì 2 người bê, còn ống dẫn nhỏ thì 1 người bê. Nói là ống dẫn nhỏ nhưng nó cũng khá năng, việc vác liên tục rất khó khăn.

Mỗi lần đến công trường, trên xe tải có 3 người (1 người Nhật, 2 người Việt), nhân viên người Nhật là người lái xe. Khi người Việt chúng tôi nói chuyện gì đó, nhân viên người Nhật nổi cáu. Khi chúng tôi buồn ngủ, anh ấy cũng nổi cáu. Chúng tôi đành im lặng và nhìn ra ngoài suốt quãng đường. Thực tập sinh chúng tôi không có sim nên không thể dùng điện thoại trên xe. Thời gian di chuyển rất nhàm chán và mệt mỏi.

Hồi ở Việt Nam, tôi đã phỏng vấn với giám đốc của công ty này (có phiên dịch). Ông ấy nói là mỗi tháng có thể nhận được 180,000 yên. Thế nhưng, sau khi sang Nhật, tôi hỏi một anh làm cùng thì anh ấy nói là chỉ có 1 lần duy nhất là nhận được 180,000 yên về tay.

Thời gian di chuyển kéo dài, công việc đòi hỏi khắt khe, lương làm thêm giờ không được trả đủ, và một số (ba) người Nhật mà tôi làm việc cùng không thích điều đó. Tôi đã bị đánh hai lần vào đầu bằng một dụng cụ gọi là cờ lê bánh cóc, và đó là một cú sốc khủng khiếp mặc dù tôi đang đội mũ bảo hiểm. Chán nản với một nơi làm việc vô lý như vậy, tôi quyết định biến mất.

Thời gian di chuyển dài đằng đẵng, công việc vất vả, tiền tăng ca ít ỏi. Đã thế, một số người Nhật (3 người) làm cùng tôi thấy không vừa mắt chỗ nào là nổi giận ngay lúc ấy. Tôi đã bị họ dùng cờ lê đập vào đầu 2 lần. Khi ấy tôi đội mũ bảo hộ nhưng cũng thấy họ đập rất mạnh. Tôi tuyệt vọng với nơi làm việc quá đáng như vậy nên tôi quyết định bỏ trốn.

Và thế là sau khi làm việc ở công ty này hơn 1 năm, vào tháng thứ 13 - tháng 9 năm 2020, tôi cầm theo một ít hành lý cùng 200,000 yên tiền mặt rồi bỏ trốn.Tôi không muốn bị ai đó báo với giám đốc nên tôi đã không nói gì với hai thực tập sinh còn lại và cứ thế bỏ đi.

Những gì tôi đã trải qua khác với Nhật Bản mà tôi đã hình dung nên tôi muốn về Việt Nam càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, tôi không mua được vé máy bay. Tôi quyết định ở lại nhà bạn thân - bạn Minh (tên giả) cho tới lúc mua được vé. Tôi quen Minh ở Nhật, anh ấy cũng đã bỏ trốn khỏi 1 công ty khác và sống ở Tokyo. Tôi đi tàu khoảng 3 tiếng để tới chỗ anh ấy. Có vẻ là anh ấy đang lao động bất hợp pháp. Tuy nhiên tôi muốn về ngay nên tôi không đi làm.Thế nhưng, mãi mà tôi không mua được vé về. Đến tháng 1 năm 2021, tôi chỉ còn lại khoảng 50,000 yên.

Nuôi sò điệp

Sau khi được ở lại Nhật làm việc, tôi được hội Tomoiki giới thiệu việc làm thêm ở Hokkaido. Từ tháng 3 năm 2021, tôi làm thêm ở một công ty nuôi sò điệp trong 3 tháng. Công việc chính của tôi là lấy sò điệp nhỏ từ biển lên, lục lỗ trên vỏ sò rồi dùng dây nối chúng lại với nhau. Phần lớn công việc của tôi ở trên đất liền nhưng thỉnh thoảng tôi cũng đi thuyền ra khơi.

Nhà hàng

Sau khi mùa nuôi sò điệp qua đi, tôi về Tokyo và sống ở hội Tomoiki. Từ tháng 9 năm 2021, tôi làm thêm ở nhà hàng cao cấp ở Karuizawa - tỉnh Nagano trong 3 tháng. Tôi cắt thái rau củ, rửa bát và được cho ăn 3 bữa. Karuizawa là một khu nghỉ dưỡng nổi tiếng nên vào ngày nghỉ, tôi đi chơi loanh quanh cùng bạn người Việt làm ở nhà hàng khác.

Trong thời gian hết việc làm thêm ở Hokkaido và chờ chuyển sang làm thêm ở Nagano, tôi được hội Tomoiki cho ở nhờ và cho tham giaKhóa tập huấn dành cho thực tập sinh kỹ năng do JP MIRAI (JICA) tổ chức ở Tokyo.Trong khoảng 1 tháng rưỡi, tôi sống ở trung tâm của JICA và học tiếng Nhật, học cách xây dựng sự nghiệp trong tương lai.

Nhờ Hiệp hội hỗ trợ Tomoiki Nhật-Việt, tôi biết rằng có một cách để tiếp tục làm việc tại Nhật Bản. Sau đó, tôi đã đạt được 238 điểm trong JFT-Basic và vượt qua bài kiểm tra kỹ năng cho kỹ năng được chỉ định "kinh doanh nhà hàng". Vì vậy, tôi đã trở lại Việt Nam vào tháng 9 năm 2022 và hiện đang nộp đơn xin tư cách lưu trú cho một kỹ năng cụ thể. Khi tôi trở lại Nhật Bản với tư cách là một công nhân lành nghề được chỉ định, tôi sẽ làm việc tại cửa hàng mì ramen như trước đây. Trong thời gian ở Nhật Bản cho đến nay, tôi chỉ có thể làm được để trả lại số tiền mà tôi đã vay trước khi đến Nhật Bản.

Nhờ có sự giúp đỡ của Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật, tôi đã tìm ra cách tiếp tục làm việc ở Nhật. Tôi thi được 238 điểm JFT-Basic và đỗ kỳ thi kỹ năng “ngành nhà hàng”. Từ tháng 9 năm 2022, tôi về Việt Nam 1 thời gian và xin tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định. Sau khi quay lại Nhật với tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định, tôi sẽ tiếp tục làm ở quán mỳ tôi từng làm thêm.Trong suốt thời gian sống ở Nhật cho đến khi tạm về nước, tôi mới chỉ trả hết số nợ đã vay trước khi sang Nhật. Lần sang Nhật tới đây, tôi sẽ cố gắng tiết kiệm thật nhiều.