Cuộc sống - Visa

★ Thông tin cơ bản: Bảo hiểm y tế và hưu trí

健康保険と年金3
05/02/2022

Người nước ngoài sống ở Nhật phải tham gia bảo hiểm y tế (bảo hiểm sức khoẻ) và bảo hiểm hưu trí. Khi bị bệnh, bạn chỉ cần đưa cho bệnh viện, phòng khám xem thẻ bảo hiểm y tế, mức chi phí bạn thường phải trả sẽ chỉ còn 30% tổng các chi phí. Ngoài ra, sau khi bạn về nước, bạn sẽ được hoàn trả khá nhiều tiền bảo hiểm hưu trí đã đóng. Bài viết này sẽ giới thiệu kỹ về bảo hiểm y tế và hưu trí v.v.

Về bảo hiểm xã hội của Nhật

Bảo hiểm xã hội của Nhật bao gồm các loại sau.

・ Bảo hiểm y tế (Bảo hiểm sức khoẻ)
・ Bảo hiểm hưu trí
・ Bảo hiểm tai nạn lao động
・ Bảo hiểm thất nghiệp
・ Bảo hiểm tuổi già

Bảo hiểm y tế (Bảo hiểm sức khoẻ)

Bảo hiểm y tế công chủ yếu bao gồm “Bảo hiểm y tế” và “Bảo hiểm y tế quốc dân”. Nói chung, những người đi làm trong các công ty thì mua bảo hiểm y tế, những người khác thì mua bảo hiểm y tế quốc dân. Tất cả mọi người phải tham gia bất kể quốc tịch, tuổi tác.

Bảo hiểm y tế: người có tư cách “Kỹ nhân quốc”, người nước ngoài có tư cách Kỹ năng đặc định và gia đình của họ, thực tập sinh kỹ năng v.v. Công ty và người lao động mỗi bên chịu một nửa tiền bảo hiểm.

Bảo hiểm y tế quốc dân: Du học sinh và gia đình của họ v.v.

Giảm gánh nặng về các chi phí y tế

・ Nếu bạn đưa cho bệnh viện, phòng khám xem “thẻ bảo hiểm y tế”, bạn thường chỉ phải chi trả 30% tổng tất cả các chi phí.
・ Cũng có các chi phí không nằm trong bảo hiểm.

Cách tham gia bảo hiểm y tế quốc dân

Đối với “Bảo hiểm y tế”, công ty sẽ giúp bạn làm thủ tục tham gia bảo hiểm và tiền bảo hiểm cũng do công ty trừ vào tiền lương hàng tháng. Tuy nhiên, đối với “Bảo hiểm y tế quốc dân”, bạn phải tự mình tham gia và tự mình đóng tiền bảo hiểm.

  • Làm thủ tục tham gia bảo hiểm tại toà thị chính của địa phương ở nơi bạn sống
  • Cần có thẻ lưu trú hoặc hộ chiếu
  • Những người sống chung trong gia đình cũng sẽ tham gia bảo hiểm
  • Nếu thay đổi địa chỉ nhà, xin làm thẻ bảo hiểm mới ở toà thị chính của nơi ở mới, nhận thẻ bảo hiểm mới

Chế độ hưu trí

Chế độ hưu trí công gồm có “Kosei nenkin hoken – Bảo hiểm hưu trí phúc lợi” và “Kokumin nenkin – Bảo hiểm hưu trí quốc dân”. Người nước ngoài đã đăng ký cư trú cũng có nghĩa vụ tham gia bảo hiểm. Phần lớn người đi làm trong các công ty sẽ tham gia bảo hiểm hưu trí phúc lợi, những người còn lại sẽ tham gia bảo hiểm hưu trí quốc dân.

Kosei nenkin hoken – Bảo hiểm hưu trí phúc lợi: Đối tượng là người đi làm tại các công ty: người có tư cách “Kỹ nhân quốc” và Kỹ năng đặc định cùng gia đình của họ, thực tập sinh kỹ năng v.v. Công ty và người lao động mỗi bên chịu một nửa phí bảo hiểm, khoản tiền này sẽ được ghi trên bảng lương hàng tháng của người đó.

Kokumin nenkin – Bảo hiểm hưu trí quốc dân: Du học sinh và gia đình của họ (từ 20 đến 59 tuổi)

Khi nào nhận được lương hưu?

Lương hưu tuổi già: Người đóng bảo hiểm từ 10 năm trở lên, nếu trên 65 tuổi sẽ được nhận lương hưu hàng tháng. Mức lương hưu thay đổi tuỳ theo mức phí bảo hiểm đã đóng.

Lương hưu tàn tật: Được chi trả khi bị tàn tật do bị bệnh, bị thương.

Lương hưu tử tuất: Nếu người đóng bảo hiểm mất, bảo hiểm được chi trả cho vợ/chồng hoặc con của người đó.

Để tham gia Bảo hiểm hưu trí quốc dân

Công ty sẽ làm thủ tục tham gia “Bảo hiểm hưu trí phúc lợi” nhưng du học sinh phải tự đăng ký tham gia “Bảo hiểm hưu trí quốc dân” và tự trả phí bảo hiểm. Phí bảo hiểm hưu trí quốc dân trong năm 2021 là 16.610 yên mỗi tháng.

・ Người trên 20 tuổi nhập cảnh vào Nhật Bản → Sau khi đăng ký địa chỉ nhà, làm thủ tục tham gia bảo hiểm ở chính toà thị chính hoặc làm ở văn phòng bảo hiểm hưu trí.

・ Người dưới 19 tuổi nhập cảnh vào Nhật Bản → Trong vòng hai tuần sau khi sinh nhật lần thứ 20, sẽ có “Thông báo tham gia hưu trí quốc dân” hoặc giấy nộp tiền bảo hiểm hưu trí được gửi tới nhà. Bạn có thể cầm giấy đấy đi nộp tiền, song nếu là du học sinh, bạn sẽ nhận được thêm giấy xin miễn nộp tiền do thuộc đối tượng đặc biệt, chế độ đó là “Gakusei nofu tokurei”.

・ Nếu đã 20 tuổi được khoảng 2 tuần mà không nhận được giấy tờ gì, bạn cần làm thủ tục tại toà thị chính của địa phương hoặc văn phòng bảo hiểm hưu trí.

external link Chế độ bảo hiểm hưu chí quốc dân (Tiếng Việt)

external link Hướng dẫn tham gia bảo hiểm hưu trí quốc dân (Tiếng Việt)

external link Văn phòng bảo hiểm hưu trí tại các địa phương

Chế độ đóng bảo hiểm hưu trí đặc biệt dành cho học sinh – sinh viên

Cho đến khi tốt nghiệp, học sinh – sinh viên có thể không nộp tiền bảo hiểm hưu trí theo “Chế độ đóng bảo hiểm hưu trí đặc biệt dành cho học sinh – sinh viên” nhưng học sinh – sinh viên cần làm đơn đăng ký.

Sau khi được xét duyệt, học sinh – sinh viên sẽ được miễn chi trả khoản bảo hiểm này. Tuy nhiên, nếu không làm đơn đăng ký xin miễn đóng, nghĩa vụ phải đóng vẫn còn đó, trạng thái hiện tại đang là “đóng muộn” mà thôi.

・ Đối tượng được áp dụng chế độ này là học sinh trường tiếng Nhật tham gia khoá học từ 1 năm trở lên.

external link Chế độ đóng bảo hiểm hưu trí đặc biệt dành cho học sinh – sinh viên|Cơ quan Bảo hiểm hưu trí Nhật Bản

Giấy thông báo mã số bảo hiểm hưu trí cơ sở

Sau khi tham gia bảo hiểm hưu trí, người tham gia nhận được “Sổ tay hưu trí – Nenkin techo” và phiếu thu tiền bảo hiểm, song từ tháng 4 năm 2022, chế độ sổ tay hưu trí sẽ bị xoá bỏ, thay vào đó người tham gia bảo hiểm sẽ nhận được “Giấy thông báo mã số bảo hiểm hưu trí cơ sở – Kiso nenkin bango tsuchisho”.

Khi làm việc trong các công ty ở Nhật, bạn cần có Mã số bảo hiểm hưu trí cơ sở. Những bạn đang có sổ tay hưu trí có thể dùng tiếp sổ đó như một mã số bảo hiểm hưu trí cơ sở nên đừng vứt sổ đi nhé.

Tiền bảo hiểm sẽ được hoàn lại!

Sau khi về nước, bạn có thể nhận lại một phần tiền bảo hiểm đã đóng khi làm việc ở Nhật thông qua chế độ “Tiền trợ cấp lương hưu trọn gói – Dattai ichiji kin”.

external link Tiền trợ cấp lương hưu trọn gói (Tiếng Việt)|Cơ quan Bảo hiểm hưu trí Nhật Bản

external link Để nhận lại tiền bảo hiểm hưu trí

Bảo hiểm lao động

Bảo hiểm tai nạn lao động, bảo hiểm thất nghiệp v.v. được gọi chung là “Bảo hiểm lao động”. Dưới đây là thông tin về các bảo hiểm này.

Bảo hiểm tai nạn lao động

・ Đây là chế độ cấp tiền cho người lao động hoặc người thân của họ khi người lao động bị bệnh, bị thương, tàn tật, tử vong do các nguyên nhân vì công việc.

・ Tiền bảo hiểm do công ty chi trả toàn bộ.

・ Du học sinh cũng có thể tham gia bảo hiểm.

Bảo hiểm thất nghiệp

・ Chế độ nhận tiền trợ cấp thất nghiệp khi bị thất nghiệp. Nếu công ty đang làm, đang thực tập bị phá sản, người tham gia bảo hiểm sẽ được nhận tiền trợ cấp cho tới khi chuyển sang công ty mới.

・ Công ty và người lao động (nhân viên) sẽ cùng chi trả khoản bảo hiểm này (công ty thường trả nhiều hơn).

・ Du học sinh không được tham gia bảo hiểm.

Tổng kết

Bài viết này đã giới thiệu về các điểm quan trọng liên quan đến bảo hiểm y tế (bảo hiểm sức khoẻ) và bảo hiểm hưu trí. Có một số người chỉ tham gia bảo hiểm y tế mà không tham gia bảo hiểm hưu trí, khi đó sẽ có một số bất lợi như sau.

Khi xin được việc tại Nhật và tiến hành chuyển đổi tư cách lưu trú, gia hạn thời gian lưu trú thì có thể không được cấp phép.

Việc xin quyền vĩnh trú sẽ khó khăn hơn.

Đã có người trước khi xin quyền vĩnh trú thì trả tất cả các khoản tiền bảo hiểm hưu trí trước đó nhưng vẫn không được cấp phép. Việc đóng muộn tiền bảo hiểm hưu trí trong quá khứ sẽ là điểm bất lợi khi Cục xuất nhập cảnh xét duyệt hồ sơ.

Cũng có một số công ty trốn tránh trách nhiệm cho người lao động tham gia bảo hiểm hưu trí. Bạn hãy kiểm tra bảng lương của mình có bị trừ tiền bảo hiểm “hưu trí phúc lợi” hay không nhé.

Để biết thêm về bảo hiểm xã hội của Nhật, hãy tham khảo bài viết dưới đây!

external link “Sổ tay hướng dẫn về cư trú và lao động” dành cho người nước ngoài (Chương 7: Lương hưu – Phúc lợi)