Thực tập kỹ năng - Kỹ năng đặc định
★ Thông tin cơ bản: Kỹ năng đặc định (Bài tổng hợp)

Trước đây, người nước ngoài có thể làm các công việc không đòi hỏi chuyên môn, kỹ thuật cao (hay còn gọi là lao động giản đơn) ở Nhật Bản chủ yếu thuộc 3 loại tư cách lưu trú dưới đây:
❶ “Người vĩnh trú” hay “Người kết hôn với người Nhật” v.v… (có thể làm bất kì loại công việc nào, có thể làm toàn thời gian)
❷ Người có tư cách lưu trú “Du học” và được cấp phép thực hiện hoạt động ngoài tư cách lưu trú. (Về nguyên tắc, mỗi tuần chỉ được làm không quá 28 giờ)
❸ Tư cách lưu trú “Thực tập kỹ năng” (83 ngành nghề/toàn thời gian)
Ngoài các loại tư cách lưu trú nêu trên, từ năm 2019 đã có thêm một loại tư cách lưu trú mới gọi là “Kỹ năng đặc định”. Tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định có 2 loại: “Kỹ năng đòi hỏi phải có tri thức và kinh nghiệm ở mức độ nhất định (Kỹ năng đặc định số 1)” và “Kỹ năng đã thành thạo (Kỹ năng đặc định số 2)”. Sau đây, chúng tôi xin giới thiệu những điểm chính trong chế độ Kỹ năng đặc định.
【Văn phòng luật Global HR Strategy・Luật sư Sugita Shohei】
1. Chế độ Kỹ năng đặc định là gì?

Người nước ngoài có tư cách lưu trú kỹ năng đặc định ngành nông nghiệp (Tỉnh Miyazaki)
Mục đích của chế độ Kỹ năng đặc định
Năm 2019, “Luật quản lý xuất nhập cảnh và người tị nạn (Luật xuất nhập cảnh)” của Nhật Bản được sửa đổi, lập ra 2 tư cách lưu trú mới là “Kỹ năng đặc định số 1” và “Kỹ năng đặc định số 2”. Đây là chế độ chấp nhận lao động người nước ngoài có kỹ năng có thể làm việc trong các ngành sản xuất và dịch vụ đang thiếu nhân lực trầm trọng mà không cần phải qua huấn luyện, thực tập.
Các ngành nghề có thể làm việc bằng tư cách Kỹ năng đặc định
Số 1 | Số 2 | |
Hộ lý, điều dưỡng | 〇 | |
Vệ sinh toà nhà | 〇 | |
Gia công vật liệu | 〇 | |
Chế tạo máy móc sản xuất | 〇 | |
Điện, thông tin điện tử | 〇 | |
Xây dựng | 〇 | 〇 |
Công nghiệp đóng tàu | 〇 | 〇 |
Bảo dưỡng, sửa chữa ô tô | 〇 | |
Hàng không | 〇 | |
Khách sạn | 〇 | |
Nông nghiệp | 〇 | |
Ngư nghiệp | 〇 | |
Sản xuất thực phẩm, đồ uống | 〇 | |
Dịch vụ ăn uống | 〇 |
Những ngành nghề nào đang thiếu nhân lực trầm trọng? Các ngành nghề có thể tiếp nhận lao động Kỹ năng đặc định số 1 (các ngành nghề đặc định) bao gồm 14 ngành nghề trong bảng trên đây. Trong các ngành này, có cả một số ngành mà thực tập sinh kỹ năng không được làm, ví dụ như “dịch vụ ăn uống”. Chỉ có 2 ngành nghề được tiếp nhận lao động Kỹ năng đặc định số 2 là ngành xây dựng và công nghiệp đóng tàu.
Vị thế của tư cách Kỹ năng đặc định

Các bạn hãy xem sơ đồ trên. Ô “Ngành nghề mang tính chuyên môn, kỹ thuật” phía trên bên trái là để chỉ các loại tư cách lưu trú cụ thể như “Nhân lực chuyên môn cao (số 1, 2)” hoặc “Kỹ thuật・Tri thức nhân văn・Nghiệp vụ quốc tế”. Những người có tư cách lưu trú thuộc các loại này còn được gọi chung là “Nhân lực chất lượng cao”.
Ở Nhật, trước khi tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định ra đời thì chỉ tiếp nhận nhân lực người nước ngoài thuộc “Ngành nghề mang tính chuyên môn, kỹ thuật”. Trong khi đó, “Thực tập kỹ năng” được xem như chế độ vừa làm việc vừa học kỹ năng nên không được tính là tiếp nhận lao động nước ngoài đến Nhật Bản.
“Kỹ năng đặc định số 1” là tư cách lưu trú được lập ra với vị thế nằm ở giữa “Ngành nghề mang tính chuyên môn, kỹ thuật” và “Thực tập kỹ năng”. “Kỹ năng đặc định số 2” là tư cách tư cách lưu trú có tiêu chuẩn kỹ năng ngang bằng với “Ngành nghề mang tính chuyên môn, kỹ thuật”, làm việc tại địa điểm sản xuất và cung ứng dịch vụ.
2. Nội dung chế độ Kỹ năng đặc định

Các bên tham gia vào chế độ Kỹ năng đặc định
Tham gia vào chế độ Kỹ năng đặc định gồm có 3 đối tượng chủ yếu sau:
- Lao động kỹ năng đặc định người nước ngoài
- Công ty tiếp nhận (Đơn vị sử dụng lao động Kỹ năng đặc định)
- Đơn vị đăng ký hỗ trợ
Chúng tôi sẽ tập trung giới thiệu nhiệm vụ của các bên tham gia đối với trường hợp “Kỹ năng đặc định số 1”. Đối với chế độ Kỹ năng đặc định, có thể chỉ cần ký hợp đồng hai bên giữa lao động kỹ năng đặc định người nước ngoài và công ty tiếp nhận. Ví dụ, thực tập sinh kỹ năng khi muốn tiếp tục làm việc tại công ty tiếp nhận với tư cách Kỹ năng đặc định số 1 thì việc ký kết hợp đồng giữa hai bên là rất đơn giản.
Hỗ trợ lao động kỹ năng đặc định số 1 người nước ngoài

Tuy nhiên, trường hợp công ty tiếp nhận và lao động kỹ năng đặc định người nước ngoài chỉ ký hợp đồng hai bên thì công ty vẫn phải thực hiện phần trách nhiệm gọi là “Hỗ trợ lao động kỹ năng đặc định số 1 người nước ngoài”.
■ Nội dung công việc hỗ trợ lao động kỹ năng đặc định số 1 người nước ngoài
① Hướng dẫn trước về cuộc sống |
② Đón tại sân bay khi mới sang, đưa ra sân bay khi về nước |
③ Hỗ trợ việc đảm bảo chỗ ở (bao gồm cả việc bảo lãnh thuê nhà) |
④ Định hướng cuộc sống trong thời gian ở Nhật (Bao gồm cả việc hỗ trợ mở tài khoản ngân hàng và ký kết hợp đồng sử dụng điện thoại di động) |
⑤ Hỗ trợ việc học tiếng Nhật để phục vụ cho đời sống |
⑥ Giải quyết các vấn đề mà người lao động cần trao đổi hoặc phàn nàn |
⑦ Cung cấp thông tin và hỗ trợ thực hiện các thủ tục hành chính (đi cùng) |
⑧ Tạo cơ hội giao lưu với người Nhật |
⑨ Dù không có trách nhiệm với người lao động nhưng vẫn phải hỗ trợ người lao động chuyển việc trong trường hợp cho thôi việc |
Công ty tiếp nhận phải lập kế hoạch thực hiện các công việc hỗ trợ nói trên và thực thi theo kế hoạch. Các mục được khoanh hoặc đánh dấu màu cam trong hình vẽ và bảng trên phải được thực hiện bằng ngôn ngữ mà lao động người nước ngoài đó hiểu được. Trong trường hợp công ty tiếp nhận không tự thực hiện được các nội dung hỗ trợ này thì cần phải uỷ thác cho đơn vị đăng ký hỗ trợ.
Công ty phái cử
Những người đang du học, thực tập kỹ năng hoặc đang làm việc ở Nhật Bản muốn chuyển sang tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định thì có thể tìm việc ngay tại Nhật. Tuy nhiên, người đang ở Việt Nam muốn sang Nhật và làm việc với tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định thì phải tìm đơn vị tiếp nhận thông qua công ty phái cử ở Việt Nam. Vì vậy, cũng giống như khi đi thực tập kỹ năng, việc tìm kiếm và lựa chọn công ty phái cử là rất quan trọng. Về cách tìm kiếm công ty phái cử, các bạn có thể tham khảo đường link dưới đây.
*Nội dung trong trang này có sử dụng biểu tượng do APACHE LICENSE2.0 cung cấp
3. Cách lấy tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định

Đề bài từng ra trong Kỳ thi kỹ năng ngành khách sạn
2 con đường để trở thành lao động Kỹ năng đặc định người nước ngoài
Có 2 con đường để lấy được tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định số 1 như sau:
① Con đường thi cử: Chứng minh năng lực bằng kỳ thi tiếng Nhật và kiểm tra kỹ năng
② Con đường thực tập kỹ năng: Hoàn thành tốt quá trình thực tập kỹ năng số 2 (thực tập kỹ năng số 1 và số 2, tổng thời gian là 3 năm)
Con đường thi cử
・Thi tiếng Nhật: Đỗ kỳ thi năng lực tiếng Nhật (JLPT) từ trình độ N4 trở lên, hoặc đỗ kỳ thi JFT-Basic do Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản tổ chức
※ Đối với ngành hộ lý, ngoài điều kiện trên, phải đỗ kỳ thi kiểm tra năng lực tiếng Nhật ngành hộ lý.
※ JLPT mỗi năm tổ chức 2 lần, JFT-Basic mỗi năm tổ chức 6 lần.
Có thể dự thi JFT-Basic ở Nhật
・Kiểm tra kỹ năng (kỳ thi kỹ năng): Đỗ kỳ thi viết của ngành tương ứng
Nếu thi đỗ kỳ thi tiếng Nhật và kỳ thi kỹ năng như trên thì dù chưa từng đến Nhật Bản, bạn cũng có thể trở thành lao động Kỹ năng đặc định số 1. Ngoài ra, số người đang du học ở Nhật Bản hoặc đang làm việc với tư cách lưu trú khác đi thi với mục đích chuyển đổi sang tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định đang gia tăng.
Con đường thực tập kỹ năng
Những ai đã thực tập kỹ năng từ 2 năm 10 tháng trở lên với “kết quả tốt” thì có thể chuyển sang tư cách lưu trú kỹ năng đặc định số 1 cùng ngành nghề đã thực tập mà không phải thi cử. Để xác nhận rằng mình đã thực tập kỹ năng với “kết quả tốt” thì điều quan trọng là trong năm thực tập thứ 3, các bạn cần đỗ kỳ thi kiểm tra kỹ năng cấp 3 và kỳ thi đánh giá kết quả thực tập kỹ năng (cấp chuyên môn).
Ngoài ra, nếu muốn làm việc theo tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định trong công việc khác với ngành đã thực tập thì chỉ cần đỗ kỳ thi kỹ năng của ngành đó. Trường hợp này, nếu đã hoàn thành quá trình 3 năm thực tập kỹ năng với kết quả tốt thì cũng sẽ được miễn thi năng lực tiếng Nhật.
Để chuyển lên tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định số 2
Kỹ năng đặc định số 2 là tư cách lưu trú để làm “công việc đòi hỏi kỹ năng đã thành thạo” nên phải đỗ kỳ thi kiểm tra kỹ năng cấp 1 hoặc kỳ thi cấp độ tương đương với nội dung rất khó. Có thể nói là để lên được tư cách lưu trú kỹ năng đặc định số 2 thì cần phải nỗ lực rất nhiều.
4. Đặc điểm của tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định

Thời hạn lưu trú của tư cách Kỹ năng đặc định
・Kỹ năng đặc định số 1: Tổng thời gian lưu trú tối đa là 5 năm (gia hạn 1 năm, 6 tháng hoặc 4 tháng một lần)
・Kỹ năng đặc định số 2: Có thể gia hạn tư cách lưu trú nhiều lần (gia hạn 3 năm, 1 năm hoặc 6 tháng một lần).
Điểm khác biệt so với các tư cách lưu trú khác
・Khác biệt so với tư cách lưu trú thực tập kỹ năng: ① Có thể chuyển việc sang công ty khác ở Nhật Bản ② Nhận được mức đãi ngộ tương đương với người Nhật
・Khác biệt so với tư cách lưu trú “Kỹ thuật・Tri thức nhân văn・Nghiệp vụ quốc tế”: Dù trình độ học vấn thế nào đi nữa vẫn có thể lấy được tư cách lưu trú
Điểm khác nhau giữa tư cách lưu trú kỹ năng đặc định số 1 và số 2 (có thể đưa gia đình sang Nhật sống cùng)
・Người có tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định số 2 có thể đưa gia đình sang Nhật sống cùng còn Kỹ năng đặc định số 1 thì không.
Về tư cách “vĩnh trú”
Có lẽ là trong thời gian sống ở Nhật Bản, có nhiều người muốn lấy tư cách lưu trú “người vĩnh trú”. Để lấy được tư cách “người vĩnh trú”, về nguyên tắc, phải sống tại Nhật Bản trong 10 năm liên tục trở lên. Ngoài ra, trong 10 năm đó, phải cư trú trong 5 năm liên tục trở lên với tư cách lao động hoặc tư cách cư trú (ví dụ như kết hôn với người Nhật v.v…) Trường hợp này, “thực tập kỹ năng” và “kỹ năng đặc định số 1” không được coi là “tư cách lao động”, nhưng “kỹ năng đặc định số 2” lại được tính. Nghĩa là nếu bạn ở Nhật liên tục trong 10 năm trở lên, trong đó có 5 năm trở lên theo dạng Kỹ năng đặc định số 2 thì có thể chuyển sang tư cách “vĩnh trú”.
5.Tổng kết

Chúng tôi xin tổng kết lại những điểm chính của chế độ Kỹ năng đặc định như sau:
- Tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định có vị thế ở giữa tư cách Ngành nghề mang tính chuyên môn, kỹ thuật và Thực tập kỹ năng
- Có 14 ngành nghề có thể xin được tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định số 1
- Có thể ký hợp đồng với công ty tiếp nhận mà không thông qua đơn vị đăng ký hỗ trợ
- Có hai con đường để trở thành người nước ngoài có kỹ năng đặc định (thực tập kỹ năng và thi cử)
- Có mức lương ngang với người Nhật và có thể chuyển việc (khác với tư cách lưu trú thực tập kỹ năng)
- Không có yêu cầu về học vấn (khác với tư cách lưu trú Kỹ thuật・Tri thức nhân văn・Nghiệp vụ quốc tế)
Chế độ Kỹ năng đặc định vừa mới được lập ra, thủ tục còn phức tạp. Tuy nhiên, đây là cơ hội mới để có thể làm việc tại Nhật Bản. Các bạn hãy hiểu rõ chế độ này và xem xét kĩ lưỡng xem chế độ này có phù hợp với cách làm việc và con đường sự nghiệp mà bạn mong muốn hay không, nếu có phù hợp thì hãy tận dụng cơ hội nhé.
Xếp hạng bài viết phổ biến
-
Lớp học tiếng Nhật online miễn phí 15373 views
-
Không được ăn ốc bắt ở ruộng lúa 14081 views
-
-
-
“Đúng giờ” ở Nhật là như thế nào? 12035 views
Bronze Sponsors
- Global HR Strategy
- Trường Nhật Ngữ EHLE
Đơn vị hỗ trợ
- Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam
- Trung tâm Giao lưu Văn hoá Nhật Bản tại Việt Nam
- Văn phòng JNTO Hà Nội
- Liên đoàn kinh tế vùng Kansai
- Hội Việt Nam (JAVN)
- Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật
- Hiệp hội phát triển giao lưu nguồn nhân lực quốc tế
Đơn vị hợp tác
Tổ chức hỗ trợ du học sinh
Nhật Bản (JASSO)
Mạng lưới luật sư cho lao động người nước ngoài
Bài viết liên quan
-
〈Tổng hợp bài viết〉Trước khi chọn công ty phái cử hãy biết trước những thông tin này!
Chúng tôi đã tổng hợp những thông tin cần thiết và không thể thiếu để các bạn đang muốn đi thực tập ở Nhật cũng như gia đình của các bạn tham khảo. Tuỳ vào từng công ty phái cử, chi phí phải bỏ ra có thể khác nhau tới vài nghìn đô la. Không những thế, dù đã trả nhiều tiền cho công ty phái cử thì cũng có rất nhiều người nhận mức lương ở Nhật rất thấp. Vì vậy, chúng tôi sẽ gửi đến các bạn những thông tin thiết yếu để có thể đi Nhật với khoản chi phí hợp lý và có cuộc sống thực tập đầy ý nghĩa. Q1. Trong quá trình thực tập kỹ năng có thể tiết kiệm được bao nhiêu? Đầu tiên, số tiền mà bạn có thể tiết kiệm được trong 3 năm thực tập kỹ năng là khoảng bao nhiêu? ・ Tiền lương tại Nhật mỗi tháng và các chi phí sinh hoạt khoảng bao nhiêu? ・ Trong 3 năm, có thể gửi về Việt Nam bao nhiêu tiền? Để trả lời những câu hỏi trên, một tờ báo của Nhật đã thu thập thông tin từ rất nhiều thực tập sinh kỹ năng người Việt. Số đặc biệt: Thực tập sinh thực sự tiết kiệm được bao nhiêu tiền? Q2. Có thể hoàn toàn yên tâm với công ty phái cử do người quen giới thiệu!? ・ Đừng chỉ tin vào sự giới thiệu từ người quen, với việc tự mình tìm công ty phái cử, bạn có thể tiết kiệm được vài nghìn đô la chi phí phải trả cho công ty phái cử! ・ Tuỳ từng công ty phái cử mà nội dung học tiếng Nhật, những hỗ trợ sau khi sang Nhật sẽ có sự khác biệt lớn. Có rất nhiều công ty tốt mà chi phí lại thấp, ngược lại, cũng có nhiều công ty chi phí cao mà chất lượng không tốt! Để lựa chọn công ty phái cử cần phải có bí quyết. Báo KOKORO – Tờ báo nhận được sự hỗ trợ của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đã tổng hợp cách tìm công ty phái cử ở Việt Nam. Số đặc biệt: Cách lựa chọn công ty phái cử_01 Q3. Tuỳ từng công ty mà chi phí phái cử khác nhau đến thế sao!? ・ Tuỳ từng công ty phái cử mà chi phí khác nhau tới vài nghìn đô la. Công ty phái cử có chi phí thấp nhất khoảng bao nhiêu? Công ty phái cử có chi phí cao nhất khoảng bao nhiêu? ・ Có rất nhiều trường hợp “Đã trả rất nhiều tiền cho công ty phái cử nhưng mức lương ở Nhật lại thấp”, ngược lại, “Đã trả ít tiền cho công ty phái cử nhưng lương ở Nhật lại cao hơn mức trung bình”. ・ Vậy thì, các công ty phái cử có chi phí khác nhau như vậy là vì sao? Câu trả lời cho những câu hỏi và hiện tượng trên nằm trong bài viết này. Số đặc biệt: Phí trả cho công ty phái cử khác nhau đến mức nào Văn hoá Nhật Bản Cuối cùng, các bạn hãy thoả sức tìm hiểu sự khác nhau trong văn hoá Việt Nam và Nhật Bản nhé. Chủ đề lần này là: ・ Lau đũa trong quán ăn là kỳ lạ?・ Người Nhật thường không gọi điện cho bố mẹ?・ Người Nhật ghét cho mượn điện thoại? Việt Nam OK – Nhật Bản DAME_18 Tổng kết ・ Với việc tự mình tìm công ty phái cử, bạn có thể tiết kiệm được vài nghìn đô la chi phí phải trả cho công ty phái cử. ・ Tuỳ vào từng công ty phái cử mà nội dung học tiếng Nhật, những hỗ trợ sau khi sang Nhật có sự khác biệt lớn. ・ Có rất nhiều công ty phái cử tốt mà chi phí lại thấp, cũng có công ty phái cử chi phí cao song chất lượng không tốt! ・ Có rất nhiều trường hợp “Đã trả rất nhiều tiền cho công ty phái cử nhưng mức lương ở Nhật lại thấp”. Lần này, chúng tôi đã giới thiệu các bài viết liên quan đến những thông tin nêu trên. KOKORO là trang web nhận được hỗ trợ của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam. Các bạn hãy tìm hiểu thông tin trong các bài viết của KOKORO và tự mình tìm công ty phái cử nhé.
-
★ Thông tin cơ bản: Những điểm cần chú ý trong chế độ thực tập kỹ năng và phí dịch vụ
Chính phủ Việt Nam có đưa ra quy định về chi phí đào tạo thực tập sinh kỹ năng. Trong thực tế, có nhiều trường hợp chi phí cao hơn mức đã quy định. Vì thế, bài viết này sẽ giải thích một cách dễ hiểu về nguyên nhân và lý do dẫn đến việc phát sinh nhiều chi phí cũng như cách đối phó với điều này. Ngoài ra, bạn cũng nên biết về lý lịch làm việc giả. 〈Nội dung bài viết〉 Chi phí đi thực tập kỹ năng Nguyên nhân của việc chi phí cao Nếu bị tính phí cao Tự tìm công ty phái cử Cẩn thận với lý lịch làm việc giả Nếu bị vướng vào rắc rối Học tiếng Nhật trước khi sang Nhật Chi phí đi thực tập kỹ năng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có đưa ra quy định đối với khoản thu phí tối đa mà các công ty phái cử được phép nhận từ thực tập sinh kỹ năng. ・ Nếu thực tập kỹ năng trong 3 năm, mức phí từ 3.600 USD trở xuống (1 năm là từ 1.200 USD trở xuống). ・ “Phí đào tạo trước khi sang Nhật” đối với khoá học tiếng Nhật trong khoảng 520 tiếng là dưới 5.900.000 đồng. Ngoài ra, cấm thu “Tiền kí quỹ (tiền đặt cọc)” với mục đích phòng chống thực tập sinh bỏ trốn tại Nhật. Tuy nhiên, rất nhiều thực tập sinh phải trả một khoản phí cao hơn mức đã được quy định, cũng có nhiều trường hợp bị giữ tiền ký quỹ. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Mức trần phí thực tập kỹ năng|Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Cần trả bao nhiêu tiền để đi Nhật?|Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam Nguyên nhân của việc chi phí cao Nguyên nhân của việc chi phí cao như sau. ① Tiền cảm ơn nghiệp đoàn = (Đối với 1 đơn tuyển dụng) 1.000~1.500 USD Khi nhận được đơn tuyển dụng thực tập sinh từ đoàn thể quản lý (nghiệp đoàn), công ty phái cử thường đưa cho nghiệp đoàn một khoản tiền cảm ơn. Theo thị trường, khoản tiền cảm ơn đối với mỗi đơn tuyển dụng thường từ 1.000~1.500 USD. ② Thiết đãi nghiệp đoàn hoặc công ty tiếp nhận = (Đối với 1 đơn tuyển dụng) vài trăm USD Công ty phái cử sẽ mời những người thuộc cấp cao của các nghiệp đoàn và công ty tiếp nhận đi ăn uống và đi tăng 2 v.v. khi họ đến Việt Nam để phỏng vấn ứng viên. ③ Trả phí cho người giới thiệu (người môi giới) = (Đối với 1 đơn tuyển dụng) 500~1.500 USD Công ty phái cử sẽ trả tiền cảm ơn cho người đã giới thiệu ứng viên đi thực tập kỹ năng. Người nhận phí giới thiệu được gọi là “người môi giới”. ★Trong nhiều trường hợp, chi phí ①②③ sẽ được cộng vào chi phí mà công ty phái cử thu từ các thực tập sinh. Vì vậy chi phí bị đội lên cao. ★ Tuy nhiên cũng có những công ty phái cử giữ mức chi phí ở mức tối thiểu và không làm tăng thêm gánh nặng cho thực tập sinh. Hãy tham khảo bài viết “Tự tìm công ty phái cử” trong đường link bên dưới. Nếu bị tính phí cao Khi bị tính phí cao ① Không trả tiền ngay, xác nhận kĩ nội dung các khoản thu. ② Sau khi trả tiền, nhất định phải lấy phiếu thu (phiếu thanh toán). Sau này, nếu biết là mình bị lừa thì có bằng chứng để lấy lại tiền. ③ Nếu không hiểu rõ về các loại chi phí, hãy chọn công ty phái cử khác. Khi bị đòi tiền ký quỹ Cả Nhật Bản và Việt Nam đều không cho phép công ty phái cử hoặc đoàn thể quản lý (nghiệp đoàn) ký hợp đồng lấy tiền ký quỹ (tiền đặt cọc) hoặc tiền phạt. Nếu bị yêu cầu ký hợp đồng có tiền ký quỹ hoặc tiền phạt, bạn đừng nộp tiền, hãy báo với Cục Quản lý lao động ngoài nước (DOLAB) hoặc Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam nhé. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Về tiền ký quỹ|Đại sứ quán Nhật Bản Tự tìm công ty phái cử ・ Bị đòi một mức phí không thoả đáng. ・ Bị đòi tiền ký quỹ. ↓ Nếu rơi vào trường hợp như vậy, hãy báo với Cục Quản lý lao động ngoài nước (DOLAB), v.v., đồng thời, dừng hợp đồng với cơ quan phái cử và cố gắng tự tìm công ty phái cử mới. Ở Việt Nam, nhiều người đi thực tập qua công ty phái cử do người thân, người quen giới thiệu, nhưng gần đây, một số người đã tự tìm công ty phái cử và tiết kiệm được hàng nghìn đô la (USD). Về cách tìm công ty phái cử, có những bài viết đặc san được các nhà chuyên môn viết một cách dễ hiểu. Đây là nội dung cần đọc và không có trên các website khác. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Cách tìm công ty phái cử_01|KOKORO [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Cách tìm công ty phái cử_02|KOKORO Cẩn thận với lý lịch làm việc giả Thực tập kỹ năng là quá trình học việc tại Nhật với nội dung công việc giống như những gì bạn đã làm ở Việt Nam. Tuy nhiên, thực tế là phần lớn các cơ quan phái cử đã làm giả sơ yếu lý lịch (làm giả phần kinh nghiệm làm việc) để lấy được tư cách lưu trú thực tập kỹ năng. Sau khi hoàn thành khóa đào tạo thực tập kỹ năng, nếu bạn muốn quay lại Nhật Bản để đi du học hoặc tìm việc nhưng khi đó lý lịch làm việc giả của bạn bị phát hiện, bạn sẽ khó có được tư cách lưu trú mới. Do đó, hãy chọn một cơ quan phái cử cho bạn xem tất cả các giấy tờ cần nộp cho Cục quản lý xuất nhập cảnh. Ngoài ra, hãy giữ lại một bản sao cho chính mình. Nếu bị vướng vào rắc rối Nếu bạn gặp rắc rối với công ty phái cử hoặc người môi giới trước khi sang Nhật, hãy tham khảo ý kiến của Đại sứ quán Nhật Bản hoặc các nhóm hỗ trợ như IEVJ v.v. Các vấn đề rắc rối xảy ra sau khi sang Nhật Bản sẽ được giải thích trong “★ Thông tin cơ bản: Giải quyết các rắc rối trong quá trình đào tạo thực tập sinh kỹ năng (sau khi sang Nhật Bản)”. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Đại sứ quán Nhật Bản luôn ở bên các bạn [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Trung tâm Cứu trợ Thiệt hại cho người Việt Nam đi Nhật Bản(Facebook) Học tiếng Nhật trước khi sang Nhật Thực tập sinh kỹ năng sẽ học tiếng Nhật tại các trung tâm tiếng Nhật trước khi sang Nhật. Các bạn sẽ sống ở Nhật trong một thời gian dài nên hãy học tiếng Nhật cho thật chắc nhé. Điều quan trọng là chuẩn bị bài và xem lại bài đã học. Nếu làm như vậy thì tốc độ nâng cao tiếng Nhật của bạn sau khi sang Nhật sẽ hoàn toàn khác đấy. Nếu bạn đạt được một trình độ tiếng Nhật nhất định, bạn sẽ có thể giao tiếp tốt với những người xung quanh và bạn sẽ được yêu mến ở nơi làm việc. Ngoài ra, bạn cũng có thể làm việc bằng tiếng Nhật sau khi về Việt Nam. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Sau khi thực tập, trở thành giám đốc chi nhánh ở Việt Nam|KOKORO [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Đỗ N1 sau 3 năm thực tập kỹ năng|KOKORO
-
Văn hoá doanh nghiệp Nhật Bản_02: Không đặt hàng cá nhân đến địa chỉ nơi làm việc
Ở Việt Nam, chúng ta thường thấy nhiều người đặt mua đồ trên mạng và chọn địa chỉ giao hàng là nơi làm việc của mình, song ở Nhật thì không làm như vậy được. Ngoài ra, sau mỗi kì nghỉ dài, người Nhật sẽ trở về trạng thái “bật chế độ làm việc”, ngay từ ngày đầu tiên quay lại với công việc. Mình có 9 năm làm việc ở Việt Nam và ba lần du học, hiện nay mình đang làm nhân viên chính thức trong một công ty ở Nhật. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ với các bạn về sự khác nhau giữa văn hoá doanh nghiệp của Việt Nam và Nhật Bản. 〈Vân Hoàng〉 Chuyển chế độ “ON” - “OFF” Khi làm việc ở Hà Nội, mình luôn cảm thấy ghen tị vì các các doanh nghiệp Nhật Bản có nhiều ngày nghỉ lễ hơn các công ty của Việt Nam. Từ tháng 10 năm 2021, mình vào làm việc tại một công ty ở Tokyo. Ngoài kỳ nghỉ Tết dương lịch, gần như tháng nào mình cũng có ba ngày nghỉ liên tiếp. Mình thấy rất vui vì điều này nhưng nó cũng làm cho mình khổ sở. Mình gặp khó khăn với việc chuyển chế độ “ON” và “OFF” giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Vấn đề của mình là làm thế nào để nhanh chóng thay đổi tâm trạng sau mỗi kỳ nghỉ dài. Những đồng nghiệp người Nhật xung quanh mình đều là những người làm việc rất chuyên nghiệp, sau kỳ nghỉ dài, họ đã ở trạng thái “bật chế độ làm việc” ngay từ buổi sáng đầu tiên đi làm lại. Ở Nhật, vào thời gian cuối năm cũ và đầu năm mới, mọi người sẽ nghỉ khoảng một tuần. Vào ngày đi làm đầu tiên của tháng 1, giám đốc sẽ gửi lời chúc mừng năm mới đến toàn thể nhân viên. Sau khi kết thúc màn chào hỏi đầu năm, tất cả các đồng nghiệp của mình đã “bật chế độ làm việc”, và họ tập trung vào công việc như không hề có kỳ nghỉ một tuần trước đó. Ở Việt Nam có câu “Tháng Giêng là tháng ăn chơi”. Ý nghĩa của câu nói này là ngoài mấy ngày Tết, mọi người sẽ có tâm trạng “ăn Tết, chơi Tết”, kéo dài khoảng một tháng từ trước Tết cho tới sau Tết. Trước khi nghỉ dài, mọi người sẽ chuẩn bị đón Tết, mua sắm, nghĩ xem mình sẽ làm gì trong mấy ngày Tết. Sau kì nghỉ dài, mọi người lại mải mê nghĩ về các hoạt động như tổ chức tiệc chúc mừng năm mới, đi lễ chùa đầu năm, đi du xuân v.v. Khi làm việc cùng người Nhật, mình thấy rất ấn tượng với cách người Nhật chuyển chế độ “ON” - “OFF” và hiểu ra rằng đó cũng là một trong những điều khiến Nhật Bản đạt được những thành quả kinh tế to lớn như ngày hôm nay. Phân chia rõ ràng giữa việc công và việc tư Với người Nhật, họ chia rõ “thời gian làm việc” và “thời gian cho bản thân”, đồng thời họ cũng phân rõ việc nào là việc công, việc nào là việc tư. Ví dụ, trong giờ làm việc, đồng nghiệp của mình đều tập trung vào công việc, hầu như không nói chuyện phiếm hay kể chuyện về gia đình. Ngoài ra, nhân viên trong các công ty của Nhật cũng không đặt đồ cá nhân về địa chỉ của công ty. Ở Việt Nam, khi mua hàng trên mạng, nhiều người đã nhờ các cửa hàng giao đồ đến công ty. Mình cũng đã làm như vậy. Tuy nhiên, trong các công ty của Nhật thì không có ai làm thế. Bây giờ, khi mua hàng trên mạng, mình cũng thường nhận hàng ở nhà riêng vào cuối tuần. Nghỉ vào giờ nghỉ trưa thì thế nào? Người Nhật đúng là làm việc chăm chỉ, đâu ra đấy nhưng có khi họ làm việc quá nhiều, hay có vẻ họ không giỏi tận dụng thời gian OFF của mình. Điều này thể hiện trong giờ nghỉ trưa hàng ngày. Sau khi vào công ty Nhật làm việc, mình thấy bất ngờ nhất với cách người Nhật nghỉ trưa. Trước đây, khi dạy tiếng Nhật tại một trường đại học ở Hà Nội, một đồng nghiệp người Nhật (luật sư phụ trách giờ dạy Luật Nhật Bản) từng nói với mình, “Ở Nhật, nhiều người chỉ ăn trưa trong vòng 5 phút”. Khi nghe anh ấy nói vậy, mình đã nghĩ là anh ấy “phóng đại” mà thôi. Thế nhưng, khi làm việc trong công ty ở Nhật, mình hiểu ra rằng chuyện đó không phải là bịa đặt. Ở công ty mình đang làm, có người rút ngắn giờ nghỉ trưa, có người không ăn trưa mà làm việc liên tục. Ngoài ra, ở Nhật có khi mọi người vừa ăn trưa vừa tham gia một cuộc họp nào đó, một điều gần như không thể xảy ra ở Việt Nam. Việt Nam có câu “Trời đánh tránh miếng ăn”. Câu nói này khuyến khích mọi người hãy trân trọng giờ ăn của mình. Chắc hẳn phần lớn nhân viên chính thức ở Nhật đều có thời gian nghỉ trưa được ghi trong hợp đồng lao động là một tiếng đúng không nào? Mỗi người đều có quyền sử dụng thời gian đó theo cách của mình, nhưng thiết nghĩ nếu dành thời gian đó cho bản thân nhiều hơn một chút thì chẳng phải là rất tốt hay sao? Mình cho rằng nếu nghỉ ngơi đủ thì năng suất làm việc cũng sẽ cao hơn. Ngoài ra, việc thong thả ăn trưa và nói chuyện với đồng nghiệp cũng là một việc rất có ý nghĩa. Nếu là người Việt, vào giờ nghỉ giải lao, mọi người có thể nói bất kì chuyện gì với nhau, kể cả các chuyện riêng tư, chuyện gia đình, con cái. Điều này khiến mọi người hiểu nhau hơn, quan hệ giữa hai bên cũng ngày càng tốt đẹp hơn. Tổng kết Sau khi vào làm việc trong công ty của Nhật, mình hiểu thêm về cách làm việc cũng như văn hoá làm việc của người Nhật và thấy rằng mình cần học từ họ rất nhiều. Cách làm việc ở Nhật có nhiều điểm khác với cách làm việc ở Việt Nam. Đấy là sự khác biệt về văn hoá nên mình nghĩ nó không phải là thứ để đánh giá là cái nào tốt, cái nào kém. Tuy nhiên, nếu có thể cải thiện cách làm việc nhờ tiếp thu văn hoá của người Nhật thì mình nghĩ đó cũng là một việc nên làm. Trong bài viết này, mình đã giới thiệu với các bạn hai điểm tốt trong môi trường làm việc ở Nhật, đó là cách người Nhật “chuyển chế độ ON-OFF” và “phân chia việc công - việc tư”, còn một điểm mình thấy hơi đáng tiếc là “cách dùng thời gian nghỉ trưa” của họ. Qua bài viết, hi vọng mọi người hiểu thêm về văn hoá doanh nghiệp của hai nước và cùng giúp đỡ nhau nhiều hơn trong công việc!
-
Những điều công ty không được phép làm
Dù là người nước ngoài hay người Nhật thì đều có quyền làm việc trong môi trường an toàn, an tâm. Chuyện công ty làm ngơ tình trạng bạo lực ở chỗ làm, hay giám đốc hoặc cấp trên dùng từ ngữ tồi tệ là không thể chấp nhận được. Ngoài ra, việc công ty hay ai đó thu giữ hộ chiếu hoặc sổ ngân hàng của người lao động cũng bị cấm. Trong bài này, chúng tôi sẽ giới thiệu các quy định tại nơi làm việc của Nhật Bản. Bạo lực ở chỗ làm là phạm pháp Dưới đây là những việc mà pháp luật cấm giám đốc hoặc cấp trên làm đối với nhân viên của mình. Ngoài ra, nếu những việc này xảy ra nhưng công ty dù biết mà vẫn làm ngơ thì cũng là sai trái. ・ Bạo hành ・ Dùng lời lẽ tồi tệ để mắng nhiếc ・ Bắt nạt ・ Lạm dụng tình dục ・ Thu tiền phạt khi rời chỗ ngồi để đi vệ sinh trong giờ làm việc Khi công ty hoặc ai đó vi phạm những điều nêu trên, nếu là thực tập sinh kỹ năng, hãy trao đổi với nghiệp đoàn (đoàn thể quản lý). Nếu làm như vậy rồi mà vẫn không cải thiện được tình hình thì hãy trao đổi với các đầu mối tư vấn dưới đây. Ngoài OTIT ra, các đơn vị còn lại cũng nhận tư vấn cho người nước ngoài có tư cách lưu trú “Kỹ thuật – Tri thức nhân văn – Nghiệp vụ quốc tế” hay tư cách Kỹ năng đặc định... [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Hiệp hội Thực tập Kỹ năng Quốc tế (OTIT) [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Số điện thoại tư vấn (đa ngôn ngữ) dành cho người lao động người nước ngoài của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Cơ quan giám sát tiêu chuẩn lao động toàn quốc Thu giữ hộ chiếu và sổ ngân hàng là phạm pháp Trước đây, từng có công ty tiếp nhận thu giữ hộ chiếu hoặc thẻ lưu trú để phòng ngừa thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn. Tuy nhiên, nếu công ty sử dụng lao động người nước ngoài thu giữ thẻ lưu trú thì sẽ là hạn chế việc tự do đi lại của người nước ngoài, là một hành vi phạm pháp. Dù người nước ngoài nhờ đi nữa thì cũng không được phép giữ hộ. Việc giữ sổ ngân hàng cũng là không được phép. Nếu việc như vậy xảy ra, hãy trao đổi với nghiệp đoàn hoặc OTIT. Về môi trường làm việc Doanh nghiệp Nhật Bản và các tổ chức khác phải tạo cho người lao động môi trường làm việc an toàn và lành mạnh. Về môi trường làm việc Công ty và các tổ chức phải kiểm tra các điểm dưới đây về môi trường làm việc, trường hợp cần thiết thì phải cải thiện. ・ Không khí: Trong không khí tại nơi làm việc có bụi hay các vật chất có hại cho cơ thể hay không. ・ Nhiệt độ, độ ẩm: Kiểm tra xem nhiệt độ có lạnh quá hay nóng quá không. Nếu làm việc ngoài trời thì có đang thực hiện các biện pháp nào để giảm bớt cái lạnh hay cái nóng hay không. ・ Độ sáng: Nơi làm việc có tối quá hay sáng quá không. ・ Âm thanh: Có tiếng ồn hay không. ・ Độ rộng: Có bị chật hẹp quá không. Có đảm bảo đường đi lối lại hay không. Về công việc Công ty và các tổ chức phải ra quy định về cách làm việc đảm bảo sức khoẻ và an toàn cho người lao động. Cụ thể là phải xây dựng và kiểm tra các bản hướng dẫn về nội dung, thời gian, phương pháp làm việc phù hợp. Về sức khoẻ của người lao động Công ty phải thực hiện kiểm tra sức khoẻ cho người lao động. ・ Mỗi năm phải thực hiện khám sức khoẻ ít nhất 1 lần. ・ Bố trí phòng nghỉ hoặc phòng tắm, đảm bảo tình trạng sạch sẽ. ・ Bố trí bộ phận tư vấn sức khoẻ (tốt nhất là bộ phận tư vấn ngoài, độc lập với công ty). Nếu bạn gặp vướng mắc do những điều này không được tuân thủ thì hãy liên lạc với các đơn vị tư vấn đã ghi ở trên. Về tiền thuê kí túc xá và về thiết bị Đối với thực tập sinh kỹ năng, công ty tiếp nhận phải chuẩn bị kí túc xá (như nhà căn hộ chẳng hạn). Tiền thuê kí túc xá, tiền điện, nước, ga sẽ được trừ từ lương hằng tháng. Ở đây có một số điểm cần lưu ý. Đối với ký túc xá, có các quy định dưới đây. ・ Không được phép thu từ thực tập sinh số tiền vượt quá chi phí ký túc xá, tiền điện, nước, ga thực tế. ・ Diện tích phòng ngủ mỗi người phải từ 4.5㎡ trở lên. ・ Cho mỗi người 1 chỗ cất đồ có khoá. ・ Có cửa sổ với kích thước phù hợp. ・ Có thiết bị sưởi. ・ Trong trường hợp có thực tập sinh làm ca ngày, ca đêm, do thời gian sinh hoạt khác nhau nên phải bố trí phòng ngủ riêng biệt. Đối với tiền thuê nhà, ví dụ như công ty thuê phòng 80.000 yên/tháng và cho 4 thực tập sinh kỹ năng ở thì công ty chỉ được thu tối đa mỗi người 20.000 yên/tháng tiền nhà (80.000 yên/4 người = 20.000 yên). Tương tự với tiền điện, nước, ga, Wi-Fi. Có rất nhiều trường hợp công ty chi trả giúp một phần chi phí thuê nhà và tiền điện, nước, ga… Nếu công ty không thực hiện đúng các quy định này, trước hết hãy trao đổi với nghiệp đoàn (đoàn thể quản lý), nếu làm như vậy vẫn không giải quyết được thì hãy trao đổi với OTIT. Tổng kết Bất kể là tư cách lưu trú nào, nếu bạn gặp phải tình trạng bạo lực hay bị dùng lời lẽ để bạo hành thì hãy liên hệ với các đơn vị tư vấn chính thức. Nếu là thực tập sinh kỹ năng, khi bị thu giữ hộ chiếu hay sổ ngân hàng, hoặc tiền thuê ký túc xá quá cao..., hãy trao đổi với nghiệp đoàn hoặc OTIT…
Xếp hạng bài viết phổ biến
-
Lớp học tiếng Nhật online miễn phí 15373 views
-
Không được ăn ốc bắt ở ruộng lúa 14081 views
-
-
-
“Đúng giờ” ở Nhật là như thế nào? 12035 views
Bronze Sponsors
- Global HR Strategy
- Trường Nhật Ngữ EHLE
Đơn vị hỗ trợ
- Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam
- Trung tâm Giao lưu Văn hoá Nhật Bản tại Việt Nam
- Văn phòng JNTO Hà Nội
- Liên đoàn kinh tế vùng Kansai
- Hội Việt Nam (JAVN)
- Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật
- Hiệp hội phát triển giao lưu nguồn nhân lực quốc tế
Đơn vị hợp tác
Tổ chức hỗ trợ du học sinh
Nhật Bản (JASSO)
Mạng lưới luật sư cho lao động người nước ngoài